De hoogleraar aan de Vrije Universiteit en docent aan het Hersteld Hervormd Seminarie in Amsterdam publiceerde recent een boekje over de betekenis van Christus’ opstanding: ”Met Christus opgewekt. Het christelijk leven vanuit de opgestane levensvorst” (uitg. De Banier). 
De opstanding van Christus is het „superhart” van het christelijk geloof, aldus prof. Van Vlastuin. „In een tijd met veel vragen is het goed om terug te gaan naar de kern en van daaruit het christelijk geloof en het christelijke leven te doordenken.”

Wat betekent dat in het licht van de aanslagen in Brussel deze week?

„Pasen laat ons zien dat dood en verderf en onzekerheid en angst niet het laatste woord hebben. Een christen heeft houvast buiten deze wereld. Juist op die manier kunnen we bewogen zijn met deze wereld. Het kwaad hoort niet bij deze wereld. Uitzien naar verlossing is nauw verbonden met bewogenheid en barmhartigheid. Het geloof zucht mee met de schepping, die in barensnood is.”

U noemt de opstanding „een venster buiten deze wereld.” Wat bedoelt u daarmee?

„De opstanding laat zien dat niet alles vanuit de omstandigheden te verklaren is. Het wetenschappelijk kader verleidt ons om te denken in termen van oorzaak en gevolg. Dan zit je opgesloten in deze wereld. De opstanding is een doorbraak van dat binnen­wereldse denken. Niet alles is van binnenuit verklaarbaar. Mensen als de neuroloog Dick Swaab zeggen dat wij ons brein zijn en dat alles vastligt. Wij zijn helemaal niet gedetermineerd, er is openheid, er is vrijheid.”

U benadrukt de historische geloofwaardigheid van de opstanding. Waarom is dat nodig, als Christus’ opstanding zo’n wonder is?

„We hoeven niet met de mond vol tanden te staan als anderen ons bevragen op de opstanding. Als je alle dingen die gebeurd zijn rond de dood van Christus op een rij zet, is de beste verklaring dat Christus daadwerkelijk is opgestaan. Voor de discipelen was het theologisch uitgesloten dat Jezus zou opstaan. Zijn dood aan het kruis sloeg al hun hoop de bodem in. Wie aan het kruis stierf, was door God vervloekt. Toch zijn zij er onomstotelijk van overtuigd geraakt dat Jezus is opgestaan, ook al paste dat niet in hun denken. Dat is een sterke aanwijzing.

Dan is er ook het lege graf. Als er alleen een leeg graf was, zou je kunnen denken dat het lichaam van Jezus gestolen was. Als je alleen de overtuiging van de discipelen had, is een psychologische verklaring aannemelijk. Maar beide dingen samen laten zien dat de opstanding daad­werkelijk heeft plaatsgevonden. De historische aanwijzingen bevestigen de opstanding, zonder dat ze deze verklaren vanuit iets in deze wereld.”

Hoe kun je aan je buurman die nergens aan doet duidelijk maken wat Pasen betekent?

„Als je echt in gesprek kunt komen over Christus Die aan het kruis heeft gehangen en is opgestaan, dan heb je een mooi aanknopingspunt om te zeggen wat het heil in Christus is. Er is leven aan de overkant van de dood. De dood heeft niet het laatste woord. Er is meer dan het zichtbare.

In tweede instantie kun je dan zeggen hoe de opstanding het kruis bevestigt en hoe het kruis ons verzoent met God. De notie van schuld is niet vreemd aan onze cultuur. Denk aan slavenhandel, uitbuiting van de aarde, kinderarbeid. Krijgen we dat ooit wel goed? En iedereen heeft dingen in zijn leven waarvan hij beseft: Dat kan ik niet meer goed maken. Dat is nog niet de diepste kern van onze schuld tegenover God, maar het is een ingang om de notie van schuld aan de orde te stellen.”