De terreuraanslagen in België domineerden ook in Israël de nieuwsuitzendingen in de afgelopen dagen. Ze kwamen voor de meeste Israëliërs niet als een donderslag bij heldere hemel. Israëlische deskundigen wijzen er al jaren op dat de veiligheidsmaatregelen die Europese landen treffen te mager zijn.

Het was een mening die de Israëlische minister Yisrael Katz woensdag ook weinig subtiel verwoordde, door te zeggen dat België de terreur niet kan aanpakken als het land doorgaat „met chocolade eten, genieten van het leven en verder te blijven doen alsof ze grote liberalen en democraten zijn.” Met zo’n levenshouding valt er niet te vechten tegen een groep moslims die terreur organiseren, maakte hij duidelijk.

In het dagblad The Jerusalem Post onderstreepte commentator Yossi Melman woensdag dat het land al lange tijd fungeert als vraagbaak voor andere landen op het gebied van terreurbestrijding. Al tientallen jaren bezoeken veiligheidsdeskundigen van internationale luchtvaartmaatschappijen, politiemachten en andere veiligheidsdiensten Israël om te leren van de ervaringen hier. Dit gebeurde overigens alleen na spectaculaire terreuraanvallen.

Het kost westerse democratieën volgens commentator Melman de nodige tijd om te concluderen dat mensenlevens niet minder belangrijk zijn dan mensenrechten.

Wat er woensdag in België is gebeurd, is volgens Melman het gevolg van jarenlange nalatigheid. Hij stelt dat het de Belgische veiligheidsdiensten ontbreekt aan de noodzakelijke inlichtingen. Na de aanslagen in New York, Madrid, Londen, Turkije, Bali en elders had de internationale gemeenschap zich moeten realiseren dat ze zich in een oorlog bevindt. Internationale organisaties en regeringen namen weliswaar maatregelen, maar ze waren naar het oordeel van Melman te langzaam of zelfs afkerig om de noodzakelijke conclusies te trekken. Om cruciale inlichtingen te verwerven, dienen veiligheidsagentschappen door te dringen in terreurnetwerken, agenten te rekruteren en communicatie te onderscheppen. Het lijkt erop dat de Belgische politie ofwel bang was dat te doen, of er weerzin tegen had, of dat de vastbeslotenheid ontbrak. „Misschien een combinatie”, mijmert Melman. „De jaren van veronachtzaming hebben geleid tot een realiteit waarvoor het Belgische publiek 
–en de wereld– de prijs betaalt.”

Allison Kaplan-Sommer memoreert in dagblad Ha’aretz dat elk voertuig dat de luchthaven Ben Gurion nadert enkele kilometers voor de terminal bij een wegversperring moet stoppen. Een bewapende beveiliger kijkt wie in de auto zit en wisselt een paar woorden met de chauffeurs en passagiers. Iedereen die verdacht lijkt, moet uitstappen voor een uitgebreidere ondervraging.

De passagiers naderen de terminal vervolgens lopend. Ze passeren opnieuw beveiligers, die voor de deuren staan. Veiligheidsmensen ondervragen de passagiers in de rij voor de check-in en controleren koffers en tassen in scanapparaten. Dit zijn volgens Kaplan-Sommer ongemakken die Israëliërs bereid zijn te ondergaan in ruil voor een verhoging van veiligheid. Als zij restaurants, winkelcentra of voetbalstations bezoeken, openen ze de kofferbak van de auto of hun tassen, zodat beveiligers die kunnen inspecteren. „Het is het gedrag van een bevolking die te veel verlies en pijn heeft gekend om tegen controles te zijn.” Tijdens vakanties in Londen, Thailand en zelfs de VS vinden Israëliërs het prettig om geen constante inspectie te ondergaan en het gevoel te krijgen dat er niets aan de hand is. Tegelijkertijd echter zijn ze ook een beetje zenuwachtig vanwege de afwezigheid daarvan. En nu tonen ze ongeduld vanwege de Europese weerzin om te erkennen dat deze maatregelen noodzakelijk zijn.