Een krappe meerderheid van 229 tegen 202 volksvertegenwoordigers oordeelde woensdag in Straatsburg afkeurend over het moeizaam tot stand gebrachte akkoord. Dat gebeurde op basis van een rapport van D66-afgevaardigde Boogerd-Quaak. Onder de Nederlandse delegaties kreeg Bolkestein alleen steun van de zijde van CDA en ChristenUnie-SGP en van de PvdA’er Van Hulten. De afwijzing is niet bindend, maar als ze wordt genegeerd, kan er wel een rechtszaak bij het Hof van Justitie in Luxemburg uit voortvloeien.

Het EP vindt dat de gemaakte afspraken, die bedoeld zijn om mogelijke terroristische acties te voorkomen, de privacy van Europeanen schendt. Het roept de lidstaten op erop toe te zien dat hun vliegmaatschappijen de wetgeving op dit terrein eerbiedigen en dat zij vooraf toestemming vragen aan klanten voor de overdracht van allerlei individugebonden data.

De VS verlangen, in reactie op de aanslagen van 11 september 2001, dat luchtvaartondernemingen uit de EU een grote hoeveelheid informatie verstrekken over de reizigers die zij vervoeren op transatlantische vluchten. Het gaat om in totaal 34 gegevens, waaronder verblijfplaatsen, creditcardnummers, e-mailadressen en voedselvoorkeuren. De autoriteiten aan de overzijde van de Oceaan willen op deze manier vroegtijdig verdachte personen traceren die zich in de richting van hun grondgebied bewegen.

In de praktijk werken de betrokken concerns, onder druk van de Amerikanen, al lange tijd mee aan deze gang van zaken. Zij vrezen namelijk dat zij anders hun landingsrechten in de VS kwijtraken.

Bolkestein benadrukte deze week in het Parlement dat door zijn vasthoudendheid in het overleg de eisen van Washington al flink zijn teruggeschroefd. Het lukte hem echter niet de uiteindelijke stemming in zijn voordeel te beslissen. Een betere regeling zit er volgens hem niet in. „Het resultaat van de uitslag is dat er helemaal geen akkoord komt”, stelt hij vast.

Eerder deze week hebben de EU-ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken juist besloten dat de luchtvaartbedrijven binnen de Unie op straffe van een boete aan politie- en justitiediensten inzage moeten verschaffen in de gegevens van passagiers die zij richting Europa brengen. Daarbij gaat het echter om slechts een vrij beperkt aantal data.

Bezwaren van landen als Frankrijk en Zweden dat dit de privacybescherming doorkruist, vonden onvoldoende gehoor. Van Britse kant werd erop gewezen dat pogingen om de maatregel af te zwakken indruisen tegen de voornemens tot nauwere samenwerking die vorige week binnen de EU zijn vastgelegd, na het geweld van al-Qaida van 11 maart in Madrid.