Europa wil de stroom mensen die illegaal de oversteek maken een halt toe roepen. Een herhaling van de zomer van 2015 wil niemand, klinkt het in Brussel.

Naast geld, versnelling van de toetredingsgesprekken en visumvrijstelling gaat Turkije alle illegaal naar Griekenland overgestoken migranten terugnemen. De EU-landen zullen op hun beurt dan Syrische vluchtelingen opnemen uit Turkse opvangkampen.

Dit een-op-een-uitruilsysteem ligt echter gevoelig, omdat migranten de kans moeten krijgen asiel aan te vragen in Europa. De Europese Commissie verzekerde woensdag dat deze „tijdelijke en buitengewone” afspraken in lijn zullen zijn met de wet. Criticasters werden bovendien door vicevoorzitter Frans Timmermans de mond gesnoerd: „Iedereen die denkt de crisis te kunnen oplossen zonder Turkije is hypocriet. Europa heeft Turkije nodig.”

De deal vergt niet alleen inspanning van de Turken. De EU-lidstaten zullen Griekenland moeten helpen bij het opzetten van een systeem waarbij migranten binnen een week geregistreerd zijn en teruggestuurd worden naar Turkije. Daarvoor zijn tolken, asielexperts, rechters en bewakers nodig om elke migrant individueel te beoordelen.

Daarnaast moeten de Grieken worden geholpen de nu al aanwezige migranten door de asielmolen te loodsen, dan wel te hebben herplaatst in Europa om daar de asielaanvraag te verwerken.

Een logistieke uitdaging van jewelste. Wanneer de deal, als die zal worden beklonken tijdens de top, dan ook echt van kracht wordt is eerder een kwestie van weken dan dagen.

Aan solidariteit ontbreekt het echter al wel enige tijd onder de EU-landen. Met hekken, grenscontroles en de weigering islamitische migranten op te nemen zetten sommige EU-landen de hakken in het zand. Of ze nu wel bereid zullen zijn de crisis gezamenlijk op te lossen, is de grote vraag.