Wie de boerderij bezoekt, kan niet om de zonnepanelen heen: 1057 van die glimmende platen liggen op de daken van alle schuren. Ze schitteren in de Drentse zon. „Dit is mooi weer voor ons”, glimlacht De Jong.

De grote zeecontainer die op het erf staat is de noviteit waar het echt om gaat. Het is een ”zelfdenkende accu”, bestaande uit 126 lithium-ionbatterijen met een capaciteit van 294 kilowattuur. De computer bepaalt zelf of het akkerbouwbedrijf energie koopt of verkoopt. De Jong is de eerste Nederlandse agrariër die zo werkt. Naast de teelt van aardappelen, suikerbieten en brouwgerst op honderd hectare grond is hij ook ”zonneboer”.

Volgens De Jong werkt het systeem eenvoudig. Net als op de effectenbeurs moet je stroom kopen als de prijs laag is en verkopen als deze stijgt. Met de combinatie van zonnepanelen en energieopslag kan het boerengezin inspelen op overcapaciteit op het landelijke energienet.

De daken van het bedrijf leveren veel stroom op dan voor het bedrijf en het gezin nodig is. De energieprijzen op de zogeheten onbalansmarkt fluctueren per kwartier. Daar kan op piekmomenten wel 40 cent per kWh verschil in zitten. Slimme software houdt die markt in de gaten.

Automatisch

Het akkerbouwbedrijf levert stroom als de prijs hoog is en slaat deze op in de grote accu bij een lage prijs, of de computer koopt zelfs stroom in. „Daar hoeven wij niets voor te doen. Dat gebeurt allemaal automatisch.” Het systeem levert naar verwachting 1000 euro per week op aan besparingen en inkomsten.

Er gebeurt meer op het bedrijf. De bewaarplaatsen voor de aardappelen zijn ook aangesloten op de slimme computer via technologie van het bedrijf Agrovent. Is de stroomprijs heel laag en zit de accu voldoende vol, dan gaat de stroom naar de koelinstallaties in de loodsen. „Het hele bedrijf staat zo in het teken van duurzaamheid”, zegt De Jong.

Al sinds 2012 brengen de daken veel meer energie op dan het bedrijf en de huishouding van de familie De Jong gebruiken. Het teveel aan energie stroomde altijd terug naar het net, voor de op dat moment gangbare prijs. Soms moest daar zelfs geld bij. „Als je het net in onbalans brengt, betaal je een boete”, zegt De Jong. Via brancheorganisatie LTO kwam hij in contact met de bedrijven Jules Energy (dat het systeem ontwierp), Ateps (dat de accu leverde), Agrovent (technologie in de aardappelbewaarplaatsen) en GroenLeven (zonnepanelen). Ze dachten samen een systeem uit dat uniek is in Nederland. Sinds mei vorig jaar is er getest met een kleine accu en in november kwam de grote variant. De aanloopproblemen –die waren er– zijn verholpen, het echte werk kan beginnen. „Binnen twee jaar doen veel meer bedrijven dit”, voorspelt De Jong.

Investering

De installatie vergde in vier jaar tijd in totaal 700.000 euro aan investeringen. Alleen al aan de slimme accu hangt een prijskaartje van 2,5 ton. „Binnen een jaar of zeven hopen we de investeringen terug te verdienen”, zegt De Jong.

Het boerengezin krijgt 100.000 euro van de provincie Drenthe voor het bijzondere project. Daarnaast levert de zogeheten SDE-subsidie 6 of 7 cent per kWh op. De Jong: „Daar krijg ik weleens kritiek op, dat het alleen met subsidie kan. Maar voor mij is dit wel een risico. Een accu met software die automatisch in- en verkoopt, bestond niet. Wij namen de afgelopen jaren heel wat hindernissen om hier te komen.”