Biografie: M. J. G. van der Velden, een stille, noeste werker
Hij was geen man van veel woorden, of iemand die een stroom aan publicaties op zijn naam zette. De hervormde theoloog Rien van der Velden onderscheidde zich veel meer als een noeste werker die tot aan zijn pensioen generaties predikanten schoolde.
Marinus Jacobus Gerard (Rien) van der Velden werd op 31 augustus 1928 geboren in Soestdijk. Hij volgde het lyceum in Baarn en studeerde theologie in Utrecht. Van der Velden werd predikant in Nieuwpoort in 1957. Vier jaar later, in 1961, werd Renkum zijn tweede gemeente. In die periode kreeg hij een band met het Theologisch Seminarium van de Nederlandse Hervormde Kerk, Hydepark in Doorn, waar hij geleidelijk een leidinggevende rol kreeg. In 1969 volgde een benoeming tot conrector, later werd hij rector van het seminarie.
In zijn tijd als docent aan het seminarie richtte Van der Velden zich sterk op de pastorale theologie, het nadenken over het hoe en waarom van pastoraat, prediking en gemeenteopbouw. Een logisch vervolg was dan ook zijn benoeming in 1982 tot docent pastorale theologie aan de hervormde kerkelijke opleiding in Utrecht. Twee jaar later werd hij aan de Utrechtse universiteit benoemd tot hoogleraar in de praktische theologie. Hij zou die functie tot 1993 vervullen.
Van der Velden promoveerde in 1984 bij prof. dr. H. Jonker op de dissertatie ”K. H. Miskotte als prediker”. Daarin analyseert hij preken van de hervormde theoloog K. H. Miskotte (1894-1976). Hij onderscheidt daarin zeven benaderingswijzen, zoals Schriftgebruik, bevinding, ethiek en politiek. Van der Velden vond in het werk van Miskotte iets wat hij herkende uit zijn eigen leven, aldus zijn vriend S. Meijers: „De heiden in ons, de mens die altijd weer van deze wereld is en onder het evangelie uit wil, moet het helemaal hebben van de toezegging Gods, van de rechtvaardiging van de goddeloze.”
In een interview met deze krant in 1997 betitelde Van der Velden zichzelf als „gereformeerd theoloog, maar wel een die oren en hart heeft om de stemmen van buitenaf op te vangen.” De hervormde predikant P. A. Verbaan merkte daarover in een in memoriam op: „Van der Velden liep het tuinhek van de Gereformeerde Bond in en uit, bleef in gesprek met Miskotte, Tillich en Bonhoeffer, nam kennis van J. H. van den Berg en de liturgische beweging.”
Met Meijers en W. Balke –die ook zijn paranimfen waren bij zijn promotie– pleitte Van der Velden ervoor dat de Gereformeerde Bond geen discussies uit de weg ging over onderwerpen die zij tijdgebonden achtten. „Theologie is altijd een reflexie op het geloof in een bepaalde tijd. Dat betekent dat verschuivingen mogelijk zijn. Voor het onopgeefbare moeten we echter terug naar de Schrift”, aldus Van der Velden daarover in het CSFR-reünistenblad Wapenveld.
De hervormde hoogleraar werd door vakgenoten weleens als stroef gekarakteriseerd. De woorden die hij bezigde, kwamen weloverwogen uit zijn mond. Veel werk verzette hij in stilte, aldus Meijers. Van der Velden was mede-auteur van ”Als wij samenkomen, liturgie in de gereformeerde traditie” (2000).
Rien van der Velden overleed plotseling, op 1 mei 2005. Hij werd 76 jaar oud.
