Dat Ankara een groot vluchtelingenprobleem heeft, moet eerlijk benadrukt worden. Het lijkt er soms weleens op dat Turkije alleen tegen hoge bedragen de EU wil helpen, maar ondertussen verdrinkt het land bijna in de vluchtelingen. Het zijn er inmiddels miljoenen. Het is een van de weinige moslimlanden in Midden-Oosten die echt wat doen voor de geloofsbroeders uit andere landen. Dit in schril contrast tot de rijke Arabische oliestaten, om maar eens wat landen te noemen.

Tegelijk doet Turkije ook heel veel dingen die niet door de beugel kunnen. Het onderdrukt en vervolgt de Koerden, het beperkt de persvrijheid en het neemt niet zelden een loopje met mensenrechten. Tegelijk heeft het land dé sleutel voor de oplossing van het immense vluchtelingenprobleem in handen.

Ziedaar een dossier dat de EU-leiders al maanden fikse hoofdpijn bezorgt. Want hoever kun je gaan als werelddeel dat zich laat voorstaan op de goede omgang met mensenrechten richting een land dat openlijk die rechten inperkt? Mag je 6 miljard euro overmaken naar de bankrekening van een leider die steeds meer dictatoriale trekken krijgt? En wil je als Europese Unie zo’n land echt uitzicht geven op een volwaardig lidmaatschap? Het zijn grote vragen die in Brussel al vele uren zijn bediscussieerd tussen de EU-leiders.

Ondertussen schreeuwt de vluchtelingencrisis om een oplossing. En is Turkije bij ieder begin van een oplossing onmisbaar. En daarom zwijgt Europa over het beknotten van de persvrijheid, over Koerden en wat niet al.

Slap? Ja.

Begrijpelijk als je probeert een ander probleem op te lossen? Enigszins.

Want het gaat ook bij het vluchtelingenvraagstuk over mensenrechten. De reputatie van het Europa staat op het spel. Want hoe begrijpelijk soms ook als tijdelijke maatregel: het bouwen van muren en hekken langs de grenzen kan dé oplossing niet zijn.

Daarbij is de houding van veel Oost-Europese landen als het gaat over vluchtelingen soms ook niet al te menselijk. Juist van deze landen, die weten wat het is om onderdrukt te worden, zou wat meer medemenselijkheid verwacht mogen worden. Zeker als je bedenkt dat deze landen op economisch gebied zo veel te danken hebben aan hun lidmaatschap van de EU.

Overigens is het maar helemaal de vraag of de overeenkomst die er nu tussen Europese Unie en Turkije gesloten lijkt te gaan worden ook juridisch uitvoerbaar is. Er zal nog heel wat water door Rijn en Donau moeten stromen voordat alle aspecten van deze zeer complexe overeenkomst ook wettelijk goed afgehandeld zijn.