De Dam is rijk versierd op de 10e maart 1966. Er mag kritiek zijn op het huwelijk van prinses Beatrix met haar Claus, maar op het plein voor het Koninklijk Paleis in Amsterdam is daar niet veel van te merken. Duizenden koningshuisaanhangers zijn er samengekomen om een glimp van het jonge echtpaar op te vangen.

De gouden koets rijdt voor; zes paarden ervoor. Die zullen prinses Beatrix en haar bruidegom naar het oude stadhuis brengen. Over de Dam, langs het Nationaal Monument, gaat het door de smalle Damstraat naar de Oudezijds Voorburgwal. Daar is inmiddels de glazen koets met koningin Juliana, prins Bernhard en moeder Von Amsberg –vader is in 1953 overleden– aangekomen bij het stadhuis.

De bevestiging van het burgerlijk huwelijk vindt plaats in de raadzaal. Burgemeester G. van Hall vraagt eerst de vader en moeder van prinses Beatrix of zij toestemming geven voor het huwelijk van hun dochter met Claus van Amsberg – niet von, want Claus was al Nederlander geworden. Ze antwoorden bevestigend. Nadat de handtekeningen onder de huwelijksakte zijn gezet, heeft het echtpaar even aandacht voor de bruidskinderen achter hen.

Westerkerk

De stoet slingert weer terug naar het paleis. Rond het middaguur valt er steeds meer regen uit de lucht. In de Westerkerk hebben zich dan al vele koninklijke gasten verzameld. Onder hen koning Boudewijn en koningin Fabiola van België, koning Constantijn en koningin Anne Marie van Griekenland, groothertog Jean en groothertogin Charlotte van Luxemburg, kroonprins Harald van Noorwegen, prins Albert en prinses Paola van België, prins Juan Carlos en prinses Sofie van Bourbon (Spanje). De kerk is versierd met talrijke bloemen.

Net voor halfeen arriveert de gouden koets bij de Westerkerk. Langs de route is net daarvoor een rookbom ontploft. Voorafgegaan door de predikanten ds. H. J. Kater en ds. J. H. Sillevis Smitt en ouderling van dienst E. W. Besijn schrijdt het jonge echtpaar de kerk binnen. Simon C. Jansen bespeelt het orgel als de 2000 aanwezigen het bij de Oranjes geliefde ”A toi la gloire, o Ressuscité” (Aan U de glorie, O Herrezene) zingen. De bruidskinderen strooien bloemblaadjes. Na votum en groet zingen de gasten ”Grote God, wij loven U”.

In zijn gebed verwoordt ds. Kater tactvol dat voor sommigen een grijze sluier over de vreugdevolle dag ligt: „Zij weten dat deze liefde door U is geschonken. Zij aanvaarden dat dit geschenk anderen pijn heeft gedaan. Zij zijn daar niet achteloos aan voorbijgegaan in de roes van hun geluk. Zij denken er ook nu aan. Zij hebben het aangedurfd, omdat zij weten dat Gij hun deze weg hebt gewezen.”

Na de Schriftlezing door ds. Kater uit Psalm 121 klinkt ”Was mein Gott will, das g’steht allezeit: Sein Will der ist der beste” van Johann Sebastian Bach door de kerk.

Charles Wesley

De tweede Schriftlezing is 1 Korinthe 13, over de liefde. De genodigden beantwoorden dit met de op verzoek van prinses Beatrix toegevoegde hymne ”Love divine, all loves excelling” van Charles Wesley.

Oud-vlootpredikant ds. Sillevis Smitt houdt de preek. Hij spreekt over ”Smal is de weg die tot het leven leidt”, aan de hand van drie teksten: „Smal is de weg, die tot het leven leidt” (Mattheüs 7:14), „Ik ben de weg” (Johannes 14:6) en „Volg Mij” (Johannes 1:40). De predikant zegt onder meer: „Zonder Jezus is er wel een bestaan, maar geen leven, wel een huwelijksbestaan, maar gecamoufleerd met make-up, een doen alsof, iets wat op sterven na dood is — geen sterk en gezond leven als een stuk verrassing en verrukking. Met Hem is er leven in overvloed.”

Het volgen van Jezus betekent Hem in alles volgen, zegt ds. Sillevis Smitt. „Waar Hij stilstaat, moet gij als gij Hem volgt, ook stil blijven staan. Uw bruidstijd valt in de lijdenstijd. Volg Mij, zegt Jezus. Gij weet wat dat betekent. Jezus gaat naar de heuvel om de losprijs te betalen, om Zichzelf te offeren. Uit die diepten van dat offer stroomt u de liefde en de overvloed toe. Volg Hem. In Zijn lijden, maar ook in Zijn opstanding. Hij is onze Voorspraak, onze Leidsman, onze Hoop, ons Licht, onze Vreugde. Alles komt uit Hem.”

Ring

Ds. Kater leidt daarna de kerkelijke bevestiging van het huwelijk. De vraag over de gehoorzaamheid van de bruid aan haar man laat de predikant weg. Ook hier, voor God en Zijn gemeente, beloven prins Claus en prinses Beatrix elkaar trouw.

Het uitwisselen van de trouwringen heeft het echtpaar tot nu bewaard. Het kost Beatrix moeite de ring om de vinger van prins Claus te schuiven.

Na het opleggen van de zegen door ds. Kater zingen de aanwezigen het geknielde paar Gezang 263:1 en 5 toe: ”U zeeg’ne God, Hij steill’ u tot een zegen”.

Het dankgebed volgt. Ds. Kater vraagt: „Wil, o God, in Uw genade, ook de banden van het paar met ons gehele volk nieuw maken. Als wij achterom zien, vermenigvuldigen zich de moeilijkheden, maar als wij vooruit zien, vermenigvuldigt Gij de mogelijkheden. Gij wilt dat wij vooruit zien. Geef ons allen daartoe de kracht in Hem Die Uw verzoenende liefde heeft geopenbaard, maar Die ook wil dat deze doorwerkt onder ons mensen.” Hij bidt voor de verdeelde kerk over heel de aarde en voor het volk Israël.

Na muziek van Vivaldi overhandigt ds. Kater de huwelijksbijbel, een Nieuwe Vertaling met tekeningen van Mart Kernper erin. Tot slot klinkt het bekende ”Mijn schild ende betrouwen” en bij het verlaten van de kerk de ”Trumpet Voluntary” van Jeremiah Clarke.

Buiten is het nat en guur. Het bruidspaar maakt een extra lange rit terug naar het paleis: over de Nieuwezijds Voorburgwal en het Damrak terug naar de Dam. Bij het paleis aangekomen verschijnt het paar op het balkon om te worden toegejuicht. Binnen gaan de feestelijkheden nog een poos door.

Dit is het tweede deel van een tweeluik over het huwelijk van prinses Beatrix op 10 maart vijftig jaar geleden. Deel 1 verscheen vorige week maandag.
>>rd.nl/konhuis

Bruidsdagen

Prinses Beatrix en Claus van Amsberg gaan 17 februari in Baarn in ondertrouw.

Het paar krijgt diezelfde dag een grootse ontvangst in de Ridderzaal in Den Haag. De burgemeester van Den Haag en tal van hoogwaardigheidsbekleders feliciteren hen. Het paar maakt in de open Crème Calèche een korte rijtoer door de stad.

Vijf dagen voor de trouwdag ontvangen de prinses en haar aanstaande man delegaties die het paar huwelijksgeschenken aanbieden. De voorzitter van de Eerste Kamer overhandigt hun het nationale huwelijksgeschenk: een groot servies met de initialen C en B. Een geldbedrag dat zij krijgen, schenken Beatrix en Claus aan de hulp voor „spastische kinderen.” Ook de Antillen en Suriname bieden geschenken aan. De president van Indonesië, Sukarno, heeft een zilveren theeservies gestuurd.

Premier Cals en de ministers bieden het paar een officieel diner aan. Dat heeft plaats in het Prinsenhof in Delft.

De dag voor de bruiloft wonen de twee in de RAI in Amsterdam een show bij ter ere van hun huwelijk. ’s Avonds zijn zij in het Amsterdamse Amstelhotel bij een diner voor alle –inmiddels gearriveerde– buitenlandse koninklijke gasten.

Huwelijksreis

Het getrouwde paar vertrekt na de feestelijkheden voor hun huwelijksreis. Die duurt zeven weken. De meeste tijd daarvan brengen ze door op het Mexicaanse eiland Cozumel in de Caraïbische Zee. De dag voor Koninginnedag 1966 arriveren ze weer per lijnvlucht op Schiphol. De dag erna, 30 april, staan ze met de rest van de koninklijke familie op het bordes van Paleis Soestdijk voor het traditionele defilé. Kasteel Drakensteyn is vanaf dat moment hun vaste woonplaats. In juli brengen zij een kennismakingsbezoek aan de Antillen en Suriname.

Klik hier voor een video.

Belangrijke momenten

Belangrijke momenten uit de huwelijksperiode van prinses en koningin Beatrix en prins Claus.

1966 – Huwelijk in Amsterdam.

1967 – Huwelijk van prinses Margriet met Pieter van Vollenhoven. Prins Willem-Alexander wordt geboren.

1968 – Geboorte tweede zoon: prins Johan Friso, later Friso.

1969 – Opnieuw wordt een zoon geboren: prins Constantijn.
1980 – Koningin Juliana treedt terug. Beatrix wordt koningin. Een ronde langs alle provincies.

1981 – Verhuizing van Kasteel Drakensteyn naar Paleis Huis ten Bosch in Den Haag. Echtscheiding van prinses Irene.

1983 – Prins Claus heeft last van ernstige depressies. Afspraken worden afgezegd.

1984 – Prins Claus legt zich toe op ontwikkelingssamenwerking en vindt zo een taak die hem ligt.

1986 – Feest ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van prins Claus.

1988 – Vorstin viert haar vijftigste verjaardag.

1991 – Viering 25-jarig huwelijksjubileum. Opnieuw ernstige klachten van depressiviteit bij prins Claus.

1992 – Bescheiden viering 12,5-jarig regeringsjubileum.

1996 – De moeder van prins Claus overlijdt.

1998 – Groot feest met buitenlandse vorsten ter gelegenheid van de 60e verjaardag van de koningin. Operatie prins Claus wegens prostaatkanker.

2000 – Aankondiging verloving prins Constantijn met Laurentien Brinkhorst.

2001 – Huwelijk prins Constantijn. Aankondiging verloving prins Willem-Alexander met Máxima Zorreguieta. Nier verwijderd bij prins Claus.

2002 – Huwelijk prins Willem-Alexander. Geboorte eerste kleinkind, gravin Eloïse. Prins Claus overlijdt. Mabel Wisse Smit –vriendin van prins Friso– loopt met de koninklijke familie mee de grafkelder in.

Lees ook:

“Koningin draaide altijd eerst proef bij prins Claus” (Reformatorisch Dagblad, 29-04-2010)

Koninklijk paar dertig jaar getrouwd (Terdege, 06-03-1996)

Wetsontwerp inzake toestemming huwelijk Prinses Beatrix en naturalisatie van de heer Von Amsberg – Rede ir. van Dis (De Banier, 18-11-1965)