Steeds minder kerken in Friese dorps- en straatbeeld

Dat denkt Henk de Koe, voorzitter van de Vereniging voor Kerkrentmeesters, afdeling Friesland. „Het zal niet mogelijk zijn om alle kerken in stand te houden”, zegt hij donderdag in het Reformatorisch Dagblad.

De Koe (74), woonachtig in Koudum, neemt maandag officieel afscheid als bestuurder. Hij denkt dat het dorps- en straatbeeld als gevolg van de sluiting van kerkgebouwen sterk zal veranderen. „Misschien gebeurt dat nog niet in mijn tijd van leven, maar zeker binnen tientallen jaren.”

Waar nu nog op zondag erediensten worden gehouden, kan dat vanwege financiële problemen straks niet meer, stelt De Koe. „In veel plaatsen is –vaak– de gereformeerde kerk al gesloten. Ook veel doopsgezinde vermaningen en rooms-katholieke kerken zijn al niet meer in gebruik voor de eredienst.”

Vrijwel elk dorp heeft nog wel één, vaak monumentale kerk. „Er wordt van alles gedaan om zo’n kerk voor het dorp te behouden, maar ik denk niet dat we in elk dorp een cultureel of multifunctioneel centrum kunnen realiseren. Daar is nu eenmaal geen markt voor.”

Het gevolg is dat kerkbesturen –misschien niet de nu zittende, maar wel die van latere generaties– de kerk meer gaan zien als een gewoon gebouw. „Ze zullen de kerk sluiten, de deur dichtdoen en het gebouw afstoten. En de kopers zullen er een andere bestemming aan geven.”

De Koe was vlak voor Kerst nog in Noord-Holland. „Ik bezocht daar een voormalige gereformeerde kerk waarin een tapijthal gevestigd is. De muziek die er klonk was ”Stille nacht, heilige nacht”. Dat ging me echt aan het hart. Het deed gewoon zeer.”

De kerk als verkoopschuur: mensen moeten eraan wennen dat ze minder kerken zien, zegt De Koe. „En de kerken díé ze zien, zijn vaak niet meer als zodanig in gebruik. Het straatbeeld verandert.”

Nog steeds staan veel kerken er uitstekend bij. „Dat moet je koesteren. Het had al veel erger kunnen zijn. Laten we blij zijn met het werk van de Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen. Die heeft er in de afgelopen jaren voor gezorgd dat veel kerken in Friesland er uitstekend bijstaan.”

De Koe haalt de vorig jaar overleden kerkhistoricus Sytse ten Hoeve aan. „Die vertelde ooit dat je op een plek in het Friese landschap twintig kerktorens kon zien. Hij vond dat fantastisch. Aan monumentale kerken zal niets veranderen, maar gebouwen zonder die status – we moeten eraan gaan wennen dat die steeds minder de bestemming houden van vroeger.”

Steeds minder kerken in Friese dorps- en straatbeeld

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?