Uitstekende nacht voor Clinton en Trump, kater voor Rubio
Hillary Clinton en Donald Trump zijn zoals verwacht de winnaars van Super Tuesday. Clinton boekte een overwinning in zeven staten en American Samoa, tegenover vier voor Sanders. Trump is op het moment van schrijven eveneens in zeven staten tot winnaar uitgeroepen, tegenover twee voor Ted Cruz. Marco Rubio boekte weliswaar een overwinning in Minnesota, maar beleeft een slechte nacht.
1. Trump heerst in verdeeld republikeins veld
Trump liet vannacht overtuigend zien waarom hij op dit moment verreweg de grootste kanshebber is op de republikeinse nominatie. Met overwinningen in Alabama, Arkansas, Georgia, Massachusetts, Tennessee, Vermont en Virginia (zie alle uitslagen hier) heeft hij afstand genomen van zijn rivalen. De voorsprong kan nog groter worden, want in Alaska zijn de stemlokalen nog niet geopend. In Texas en Oklahoma eindigde de vastgoedmagnaat op plaats twee, in Minnesota op drie.
Opnieuw wist Trump kiezers uit alle hoeken van het republikeinse spectrum aan zich te binden. In het zuiden hielpen de conservatieven en evangelicals hem aan een overwinning in verschillende staten, terwijl ook de gematigde kiezer hem welgezind was.
In zijn overwinningsspeech keek Trump reeds vooruit naar een strijd tegen Hillary Clinton. Dat is prematuur, maar de kansen van de vastgoedmagnaat op de nominatie nemen met de dag toe. Zolang de tegenstand verdeeld blijft, heerst Trump. Het Republikeinse establishment moet hopen op een contested convention om Trump te stoppen.
2. Clinton heeft nominatie grotendeels binnen
Voor Hillary Clinton is het tijd om vooruit te kijken naar de verkiezingen van november. Met overmacht won ze in grote staten als Georgia, Texas, Tennessee en Virginia. In het zuiden leunde Clinton opnieuw op de Afro-Amerikaanse kiezer, die haar overweldigend steunde. Ook de latino’s lijken in meerderheid achter haar te staan vannacht.
Bernie Sanders won weliswaar vier staten, maar Clinton boekte het dubbele aantal overwinningen en haalde verreweg de meeste gedelegeerden binnen. In de komende twee weken wordt er onder meer gestemd in Michigan, Florida, Ohio, North Carolina en Illinois. Volgens FiveThirtyEight heeft Clinton een kans van meer dan 94 procent op een overwinning in deze staten, waar opnieuw veel gedelegeerden op te halen zijn.
Met het momentum van Super Tuesday als steun in de rug, is het moeilijk denkbaar dat zij niet de nominatie gaat winnen. De vraag is vooral wanneer Bernie Sanders dat in zal zien.
3. Ted Cruz pakt reddingsboei met twee overwinningen
De afgelopen dagen leek een tweestrijd te ontstaan tussen Trump en Marco Rubio. Zonder een zege in zijn thuisstaat Texas was de campagne voor Ted Cruz voorbij geweest. De Texaan deed wat hij moest doen en won deze staat met glans (ongeveer 43 procent van de stemmen). Ook in Oklahoma ging Cruz met een overwinning aan de haal, terwijl hij in de meeste andere staten een tweede plaats behaalde.
Het beste nieuws voor Cruz is misschien wel de slechte prestatie van Marco Rubio. Het idee dat de senator uit Florida hét alternatief is voor Trump staat na vannacht volledig op de helling. Zowel Cruz als mensen uit zijn entourage riepen Rubio op de race te verlaten en zich achter de Texaan te scharen. Dat zal voorlopig niet gebeuren, maar Cruz’ campagne is vooralsnog weer levensvatbaar.
Toch heeft deze avond een dikke zwarte rand voor Cruz. Super Tuesday leek voor hem gemaakt. Veel zuidelijke staten met evangelicale en conservatieve kiezers gingen immers naar de stembus. Dat Donald Trump hier de grote winnaar is, geeft weinig hoop dat Cruz hem één-op-één kan verslaan.
4. Rubio gaat hard onderuit ondanks eerste overwinning
De verwachtingen van de Rubio-campagne waren hooggespannen, de uitslagen ontnuchterend. In Minnesota boekte de senator uit Florida een overwinning – zijn eerste! – en in Virginia eindigde hij als tweede. In de andere staten eindigde hij op plaats drie.
Dat kwam niet geheel onverwacht. Het meest pijnlijk is dat Rubio de kiesdrempel niet wist te halen in Alabama, Texas en Vermont. Daardoor loopt hij broodnodige gedelegeerden mis en wordt zijn achterstand op Donald Trump en Ted Cruz aanzienlijk groter.
In de afgelopen anderhalve week had Rubio een massa aan steunbetuigingen opgestreken. Na tweede plaatsen in South Carolina en Nevada én een overtuigende prestatie in het laatste debat, leek de strijd om de republikeinse nominatie te gaan tussen hem en Donald Trump. Dat verhaal is na vannacht moeilijk vol te houden. „Marco Rubio’s verschrikkelijke, afschuwelijke, geheel-niet-super Tuesday”, kopt de Washington Post, terwijl hij volgens POLITICO “snakt naar adem”. Rubio heeft nog twee weken om zichzelf te hervinden. Dan wordt er gestemd in Florida. Weet hij daar geen overwinning te boeken, is zijn campagne voorbij.
5. Kasich en Carson blijven in de schaduw van het grote geweld
John Kasich zal na vannacht niet onverdeeld tevreden zijn. Hij behaalde in Vermont en Massachusetts de tweede plaatsen die Marco Rubio had moeten pakken. Kasich hoopt dat laatstgenoemde uiteindelijk de race zal moeten verlaten, waarna hij de nieuwe favoriet van het establishment wordt. Vooralsnog is dat een ongegronde hoop, want in de meeste andere staten streed Kasich met Carson om de vierde plaats. Om Trump af te stoppen, moet het veld kleiner worden. De druk op Kasich en Carson om de race te verlaten zal toenemen. Vooralsnog zijn zij niet van plan hieraan gehoor te geven. Bij Kasich is dat omdat hij hoopt op een overwinning in thuisstaat Ohio op 15 mei, bij Carson is de reden ongewis.