Op deze suggesties zijn geen kerken ingegaan. Wat het laatste argument betreft – de bedoelde festiviteiten worden niet gehouden tijdens kerkdiensten, waarbij dient opgemerkt te worden dat alleen aan avondkerkdiensten is gedacht.

En het vrijnemen van arbeid op de biddag is er in brede kringen van het kerkelijke leven niet meer bij. Er zijn niet zo heel veel plaatsen meer waar nog twee keer dienst wordt gehouden en waar het werk inderdaad een dag stil ligt. Het zijn te verwaarlozen uitzonderingen. Men kan dit betreuren, maar de feiten zijn niet anders. (…) We vinden het een treffende gedachte dat de Nederlandse kerken aan de vooravond van de nationale feestdag samenkomen om te bidden. Alleen wie bidt, kan het feest als feest vieren.” En hóé de tiende maart moest worden doorgebracht? „Niet in brooddronkenheid ligt de feestvreugde. Wie gebeden heeft, heeft reden tot stille ingetogenheid.”

Kooi geopend

Over het huwelijk zelf schreef ds. Velema: „Het is bijzonder jammer dat er rond de verlovingen van de drie prinsessen zoveel te doen is geweest, dat voor een ogenblik het koningschap zelf in gevaar scheen te zijn. Wie rustig de dingen analyseert, kan veel begrijpen. Het is duidelijk gebleken dat het Oranjehuis een moderne vorm van koningschap voorstaat. De „kooi”, waarover Koningin Wilhelmina zoveel onthullingen heeft gedaan, is geopend. De leden van het Koninklijke Huis zijn naar buiten getreden en zijn ons veel nader gekomen dan dit vroeger mogelijk werd geacht. Consequentie daarvan is de vrije keus van de prinsessen t.a.v. verloving en huwelijk. Ze mogen de stem van het hart volgen, al blijven ze prinsessen en zijn er uiteraard grenzen.

Destijds schreven we over de verloving van prinses Margriet en spraken we aan het slot van dat artikel de wens uit dat de kroonprinses zich zou verloven met een protestantse prins. De heer Claus von Amsberg is inderdaad protestant, maar een prins is hij niet. Hij behoort tot de z.g.n. lagere adel. Als zodanig kan men, gerekend naar vooroorlogse begrippen, niet zeggen dat dit een huwelijk „op niveau” is. Maar al mag een bepaald percentage daarover teleurgesteld zijn, doorslaggevend mag dit bezwaar toch niet zijn.

Erger was voor velen dat deze edelman uitgerekend een Duitser moest zijn. Er is veel over gezegd, ook door mensen, die in andere opzichten snel vergeten. Het leek wel alsof de verloving met deze Duitser door sommige lieden werd aangegrepen om alle opgekropte bezwaren tegen het Huis van Oranje te spuien.

De storm is geluwd. Het sympathieke optreden van het verloofde paar heeft hier veel toe bijgedragen. Niet minder het wijze beleid van het ministerie Cals, dat zich achter de persoon van de heer Von Amsberg heeft gesteld, zodat vele bezwaren zijn weggenomen.

We hebben allen begrepen dat het niet juist zou zijn de fouten van het Duitse volk te leggen op de ruggen van het bruidspaar. Het huwelijk afkeuren om het feit dat de bruidegom een Duitser is, die overigens geen blijk gaf van een SS-mentaliteit, zou een bewijs zijn van wrok, haat en nijd, die een christen niet geoorloofd zijn. Ons volk moet de man van de kroonprinses een eerlijke kans geven. Daarom zijn we blij met dit huwelijk en we hopen dat prinses Beatrix, wier naam tot uitdrukking wil brengen dat zij gelukkig maakt, zelf het hoogste geluk vindt bij Hem Die de bron van alle geluk is.”

Onmisbaar

Ds. L. Rijksen schreef in De Saambinder, het weekblad van de Gereformeerde Gemeenten (3 maart): „Zeer veel is over de keus van onze kroonprinses gesproken en geschreven, soms zelfs zeer scherp en alleszins afkeurenswaardig. Het zal er echter maar op aankomen of de Heere de hoogste plaats in dit betekenisvolle huwelijk zal willen innemen. Dat Hij betone ze aan elkander te willen verbinden in oprechte liefde en trouw en Zijn onmisbare zegen hun te willen schenken. Dit moet toch voor een ieder het grootste en meest ónmisbare zijn, want of wij nu tot de eenvoudigsten of tot de hoogsten des lands behoren, die zegen des Heeren heeft ieder nodig, zal het wel zijn! Daarbij komt, dat hoe hoger en verantwoordelijker plaats wij in dit leven hebben, dit al meer betekenis heeft. (…)

Dat Hij in hun persoonlijk en huwelijksleven met Zijn genade, die in Christus, de grote Bloedbruidegom, is, al hun noden vervulle tot ware blijdschap, eenheid en vrede, en daarin ook tot heil van ons volk.”

Nauwe banden

In het Gereformeerd Weekblad, verschijnend binnen de Nederlandse Hervormde Kerk, noteerde ds. A. Vroegindeweij (12 maart): „Ons volk is gehecht aan het huis van Oranje, niet het minst vanwege de nauwe banden die er door de eeuwen heen gegroeid zijn. Die band is ontstaan door de worstelstrijd van Prins Willem van Oranje om vrijheid voor ons volk om de Heere te mogen dienen naar Zijn Woord. De Heere geve dit jonge paar dicht te leven bij dat Woord van God. Hij lere hen wandelen in zijn inzettingen. En Hij geve een rijke zegen over hun huwelijksleven, zodat hun koninklijke ouders zich ook in het geluk van hun kinderen mogen verheugen.”

Zie ook:

Het huwelijk van onze kroonprinses – door ds. A. Vroegindeweij (Gereformeerd Weekblad, 12-03-1966)

Bid- en Feestdag – door ds. J.H. Velema (De Wekker, 04-03-1966)

Het vorstelijk Bruidspaar – door ds. L. Rijksen (De Saambinder, 03-03-1966)