Dat is veel geld, geeft president Hamid Karzai toe, maar het is nodig om Afghanistan om te vormen tot een krachtige democratie die een vuist kan maken tegen de radicale Taliban en de snelgroeiende drugsmaffia. Een mislukking zal de wereld duurder komen te staan, waarschuwt Karzai.

De interim-regering van Karzai heeft in de ruim twee jaar sinds de Amerikanen met hulp van de Afghaanse oppositie het Taliban-regime ten val brachten enige vooruitgang geboekt. Een groot deel van het land is rustig genoeg om hulpverleners te laten terugkeren. Miljoenen Afghaanse vluchtelingen zijn gerepatrieerd vanuit Pakistan en Iran. Steden zoals Kabul en Kandahar worden in snel tempo weer opgebouwd en uitgebreid. Maar belangrijke onderdelen van het plan voor de wederopbouw van Afghanistan, dat eind 2001 op een conferentie in Bonn werd gesmeed, zijn nog niet uitgevoerd, zoals de ontwapening van de eigengereide Afghaanse krijgsheren en de totstandkoming van politieke rechten.

Voordat er verkiezingen kunnen worden gehouden moeten de privé-legers in Afghanistan worden ontwapend en moeten in hun plaats een nieuw leger en een nieuwe politiemacht aantreden. De onderlinge strijd tussen twee krijgsheren waarbij eerder deze maand nog zestien doden vielen, onder wie een minister, maakt duidelijk dat het zover nog niet is. Zondag maakte Karzai bekend dat de verkiezingen zijn uitgesteld tot september.

„Het is duidelijk dat veel dingen die de afgelopen paar jaar niet zijn gebeurd, nu moeten gebeuren in een zeer, zeer korte tijd”, zei Jean Arnault, speciaal vertegenwoordiger van de Verenigde Naties voor Afghanistan.

Een maand na de conferentie in Bonn legden donorlanden in Tokio 4,5 miljard dollar (3,7 miljard euro) voor Afghanistan op tafel. Met dat geld moest Afghanistan tot dit jaar zien te doen. Gewone Afghanen zeggen weinig van investeringen in de wederopbouw te hebben gemerkt, wat zou kunnen duiden op corruptie. De Afghaanse autoriteiten zeggen dat het meeste geld is opgegaan aan hulpverlening en de wederopbouw van ministeries, die pas nu toekomen aan het uitvoeren van ontwikkelingsprojecten.

Voor de conferentie in Berlijn hebben de Afghaanse autoriteiten een rapport opgesteld met ambitieuze investeringsplannen voor de komende zeven jaar. Minister van Financiën Ashraf Ghani zei dat 4,5 miljard dollar al beschikbaar is gesteld voor dit jaar en dat de regering 11,8 miljard dollar (9,7 miljard euro) wil vragen voor de komende drie tot vijf jaar. Om grote projecten zoals dammen en irrigatiesystemen aan te leggen moet de regering zeker zijn van toekomstige inkomsten, zei Ghani, die vroeger voor de Wereldbank heeft gewerkt. Als 80 procent van het bedrag wordt binnengehaald zou het al prachtig zijn, zei hij.

Als Afghanistan krijgt wat het wil hebben, kan het gemiddelde jaarinkomen van de Afghanen in tien jaar tijd stijgen van 180 tot 500 dollar (148 tot 412 euro), zegt de regering-Karzai. En dat kan weer helpen voorkomen dat Afghanistan afzakt tot een narcostaat. De vrees daarvoor is reëel. Hoewel de regering-Karzai het verbouwen van papaver strafbaar heeft gesteld, was vorig jaar driekwart van de opium in de wereld uit Afghanistan afkomstig.

De Amerikaanse Afghanistan-coördinator William Taylor zei dat de 54 landen die aan de conferentie in Berlijn deelnemen om formele steun zal worden gevraagd voor een campagne van de Afghaanse politie om papavervelden te vernietigen. De campagne, die wordt gecoördineerd door de Britten, begint volgende week. De opleiding van de agenten die het plan moeten uitvoeren is kostbaar. Daarnaast is er veel geld nodig om alternatieven te bieden voor de arme Afghaanse boeren die met de teelt van papaver proberen nog een beetje geld te verdienen.