De Amerikaanse president George Bush verwelkomde Estland, Letland, Litouwen, Bulgarije, Roemenië, Slowakije en Slovenië als „volwaardige en gelijkwaardige partners.” Het is de grootste uitbreidingsronde in het 55-jarig bestaan van het Noord-Atlantisch bondgenootschap, dat nu 26 leden telt.

Bush zei dat de zeven nieuwe lidstaten „gevangenen van een imperium” waren toen de NAVO werd opgericht en „bittere tirannie” hebben doorstaan. De nieuwe leden nemen vrijdag voor het eerst deel aan een NAVO-vergadering in Brussel. Bush zei dat de deur van de NAVO open blijft „totdat heel Europa verenigd is in vrijheid en vrede.” Ook Albanië, Kroatië en Macedonië willen tot het bondgenootschap toetreden.

Rusland ziet de uitbreiding met lede ogen aan. Eerder traden de voormalige Warschaupact-landen Polen, Hongarije en Tsjechië al tot de NAVO toe. Behalve dat de uitbreiding politieke betekenis heeft, is ze voor de NAVO vooral geografisch van belang. Het gebied van de verdragsorganisatie strekt zich nu over land uit tot aan de Zwarte Zee en met de drie Baltische staten erbij heeft de NAVO ook een sterke presentie aan de Oostzee.

Secretaris-generaal van de NAVO De Hoop Scheffer heeft voorafgaand aan de ceremonie in Washington gezegd dat gevechtsvliegtuigen van het militaire bondgenootschap sinds maandag al in het luchtruim van de Baltische staten zijn.

Estland, Letland en Litouwen hebben zelf nauwelijks vliegtuigen en hadden de NAVO gevraagd het luchtruim te bewaken. Rusland is vorige week al op de hoogte gesteld van de nieuwe NAVO-luchtpolitie. Eerder had Moskou gezegd zich ernstig zorgen te maken over dergelijke vluchten in de regio. De Russen hebben gedreigd hun nucleaire arsenaal uit te breiden.

Volgens De Hoop Scheffer zijn er nog „noten te kraken” met Rusland. Hij zei maandag dat hij van plan is in april voor overleg naar Moskou te reizen. Maandag heeft hij al een ontmoeting gehad met de Russische minister van Defensie, Ivanov, tijdens een bijeenkomst over terrorisme in Norfolk in de Verenigde Staten.

De voorzitter van de Russische parlementaire commissie voor internationale zaken, Konstantin Kosatsjov, zei dat de stappen van de NAVO een „onvriendelijk karakter jegens Rusland” hebben gehad. „Als er belangrijke NAVO-bases bij de grens van Rusland verschijnen en het evenwicht in strijdkrachten in deze regio veranderen, sluiten we niet uit dat Rusland zal overwegen dienovereenkomstig te handelen om het evenwicht te behouden”, zei Kosatsjov. Desgevraagd verduidelijkte hij dat Rusland dan zelf meer troepen en materieel in Noordwest-Europa zou stationeren, maar hij voegde daar aan toe dat niemand zo’n ontwikkeling wenst.

Een voormalige commandant van de luchtmacht, Anatoli Kornoekov, had grovere maatregelen in gedachten. „Als een vliegtuig het luchtruim schendt, zonder pardon neerschieten en weg ermee”, zei hij tegen Interfax. „Een gevechtsvliegtuig is een gevechtsvliegtuig. Ze vliegen er niet voor hun plezier.”