Bewoners uit de Italiaanse grensstreek demonstreren zaterdag tegen de herinvoering van grenscontroles. Ze willen een menselijke keten vormen aan beide kanten van de grensovergang in Brenner.

Het protest is niet direct ingegeven door humanitaire motieven. Volgens de organisatoren, waaronder de Sociaaldemocratische Partij en een vakbond, is de actie niet tegen Oostenrijk gericht. „Het is geen actie tegen Oostenrijk, waarnaar onze solidariteit uitgaat”, zo schrijven ze. „Maar het is een ondubbelzinnig ”nee” tegen muren die symptoom zijn van de afwezigheid van een Europese politiek.”

In Italiaans Tirol (Zuid-Tirol, ook wel Alto Adige genaamd) vreest men voor de economische gevolgen doordat het transitverkeer wordt afgeremd. „De Brenner is een geheel andere grens dan alle andere in de Alpen. Hier zijn de positieve effecten van Schengen concreet te zien”, zei Arno Kompatscher, de gouverneur van Zuid-Tirol, deze week tegen het Italiaanse persbureau Ansa.

Ook het Oostenrijkse Tirol is gekant tegen het opvoeren van controles. De Oostenrijkse president van de deelstaat Tirol en de gouverneur van Italiaans Tirol gaan volgende week met elkaar om tafel zitten om zich te beraden op de situatie.

De Europese Commissie is verbolgen over de maatregel van Wenen. Het stuit de Europese Unie tegen de borst dat Oostenrijk niet alleen een systematische grenscontrole instelt, maar dat het land zich ook een migrantenlimiet heeft opgelegd. De regering in Wenen liet deze week weten niet meer dan 3200 mensen per dag binnen te laten en niet meer dan 80 asielaanvragen in behandeling te nemen.

Wettelijke plicht

„Oostenrijk heeft de wettelijke plicht om alle asielaanvragen te accepteren die op zijn territorium of aan de grens worden ingediend”, schreef Eurocommissaris Dimitris Avramopoulos (Migratie) donderdag in een brief aan de Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken. Avramopoulos meent dat migranten die het recht hebben om internationaal beschermd te worden in het eerste land in de Europese Unie dat ze aandoen asiel vragen. „Ze zijn niet vrij om te gaan naar het land van hun keuze.”

Het is expliciet ook kritiek op de Italiaanse regering. Veel immigranten zetten in Italië als eerste voet aan land in de Europese Unie, maar krijgen de kans om door te reizen. Volgens Matteo Renzi, de Italiaanse minister-president, is de zogenaamde Dublinverordening „failliet.” De Dublinverordening, als die systematisch wordt doorgevoerd, heeft de grootste gevolgen voor landen als Griekenland en Italië, die mede de zuidoostgrens van de Europese Unie vormen.

In 1998 werden bij Brenner de grenscontroles tussen Oostenrijk en Italië opgeheven.

Massavervoer

De Brennerpas is de laagst gelegen bergpas in de Alpen waarover massavervoer mogelijk is. De doorgang is al bekend sinds de Romeinse tijd. Brenner ligt op nog geen 1400 meter, wat het vervoer van goederen en mensen bevordert.

Over de autosnelweg van de Brenner gaan jaarlijks ruim 12 miljoen voertuigen. Er wordt momenteel gewerkt aan een tunnel van 36 kilometer. Ook het treintraject is een belangrijke route.