Het is een trend om kwetsbare ouderen na een acute ziekenhuisopname niet zomaar aan hun lot over te laten, maar door een wijkverpleegkundige te laten begeleiden rond het ontslag en de eerste periode thuis. Een „warme overdracht” heet dat onder zorgverleners.

Een Groningse en een Amster­damse hoogleraar ouderen­geneeskunde publiceerden dinsdag de resultaten van deze begeleide overgang vanuit het ziekenhuis naar huis na een opname, bijvoorbeeld vanwege een val of een longontsteking.

Over nut en noodzaak van die begeleiding zegt hoogleraar Sophia de Rooij van het UMCG: „De informatie die patiënten bij ontslag in het ziekenhuis krijgen, kan overweldigend zijn. Veel patiënten weten bij thuiskomst niet meer precies wat ze moeten doen. Aan de wijkverpleegkundige kunnen ze gemakkelijk hun vragen stellen, bijvoorbeeld over het gebruik van oude en nieuwe medicijnen. De wijkverpleegkundige kan echt het verschil maken.”

Knelpunten

Ryanne Coenrades, wijkverpleegkundige bij Buurtzorg, is sinds een jaar betrokken bij een proefproject in Zwolle-West. „In het begin hebben we de nodige kinderziektes gehad, maar sinds november loopt het goed.”

Het afdelingspersoneel van 
de Isala klinieken in Zwolle maakt een inschatting wie in 
aanmerking komt voor begeleiding door de wijkverpleegkundige, vertelt Coenrades. „Op het moment dat mensen naar huis gaan, heeft in het ziekenhuis de overdracht plaats.” De wijkverpleegkundige krijgt dan bijvoorbeeld te horen waarvoor de persoon in kwestie werd opgenomen, hoe de situatie nu is en er wordt geïnventariseerd wat er na ontslag in de thuissituatie nodig is. „Wij zorgen ervoor dat mensen niet tussen wal en schip vallen”

Coenrades weet uit ervaring dat het mis kan lopen als mensen vanuit het ziekenhuis een recept meekrijgen. Zeker ook omdat ouderen vaak al verschillende pillen slikken en ze niet altijd begrijpen wat ze met het recept moeten. „Iemand kan medicijnen dubbel gaan gebruiken, of helemaal niet. Of alleen dat ene recept, terwijl het de bedoeling is dat ze het nieuwe middel blijven innemen.”

Om de overgang van het zieken­huis naar de thuissituatie zo soepel mogelijk te laten verlopen, heeft het eerste contact met de patiënt in het ziekenhuis plaats. De wijkverpleegkundige kan zo een inschatting maken welke hulp er moet worden ingeroepen, legt Coenrades uit. „Er kan fysiotherapie nodig zijn als iemand lopend het ziekenhuis in gaat, maar na anderhalve week liggen bijna niet meer uit de voeten kan. Het is belangrijk om je te realiseren wat de gevolgen zijn als je iemand zo naar huis toe stuurt.”

Na het ontslag komt de wijk­verpleegkundige gemiddeld zes thuis keer langs om te kijken hoe het gaat. Dan zie je soms problemen die iemand in het ziekenhuis nog verborgen wist te houden, weet Coenrades. Met de pillendoos op tafel kan ze sneller inschatten of die oudere snapt hoe het zit met de medicatie. „Of dat iemand alleen maar ja knikt.”