Doorbehandelen? Arts kiest ”nee”, maar suggereert vaak ”ja”
UTRECHT. Ruim 40 procent van de Nederlandse artsen heeft een patiënt weleens voorgesteld nog een levensverlengende behandeling te ondergaan, waar zij in een vergelijkbare situatie zelf niet meer voor zouden kiezen.
Dat blijkt uit onderzoek dat woensdag is gepresenteerd in het vakblad Medisch Contact.
Dat ruim 40 procent van de artsen weleens iets suggereert wat afwijkt van hun persoonlijke voorkeur, noemen de onderzoekers „opvallend veel.” Bijna driekwart van de artsen geeft namelijk tegelijkertijd toe dat zij in hun gesprekken met de patiënt doorgaans veel meer oog hebben voor de mogelijkheden van de geneeskunde dan voor de beperkingen. In de praktijk kan dat ertoe leiden dat artsen wel in de gaten hebben dat de verwachtingen die een terminale patiënt van een behandeling heeft soms veel te hooggespannen zijn, maar er toch het zwijgen toe doen.
„Patiënten hebben vaak te hoge verwachtingen van de geneeskunde en leggen zich niet makkelijk neer bij de dood. Artsen hebben mede daardoor de neiging aan het eind van het leven te lang door te behandelen, ook omdat zij het vaak moeilijk vinden om het naderende levenseinde te bespreken”, aldus het onderzoek.
Artsen geven aan veel minder vaak te vragen om bijvoorbeeld reanimatie, dialyse of beademing dan een patiënt. Dat zij eerder van dergelijke behandelingen afzien, kan volgens het onderzoek komen doordat zij vaker en eerder hebben nagedacht over het levenseinde dan een doorsneeburger, en daarover hebben gesproken met hun naasten. Wie onvoorbereid wordt geconfronteerd met de dood zal door angst of nood mogelijk eerder kiezen voor een behandeling, of deze nu kansrijk is of niet, aldus de auteurs.
Artsen zijn er nog niet over uit of zij patiënten vaker moeten waarschuwen dat bepaalde behandelingen het lijden ernstig kunnen vergroten, terwijl ze waarschijnlijk maar amper levensverlengend zijn. Sommigen lijken te vinden van wel. Zo zegt een arts: „Wij zullen veel vaker het slechte nieuws van onze beperkingen aan de patiënt moeten overbrengen.” Een ander voegt toe: „Artsen gaan te veel mee in de ontkenning van sterfelijkheid.”
Anderen vinden het verdedigbaar om dergelijke waarschuwingen achterwege te laten. „Wie ben ik om iemand te weerhouden van een agressieve behandeling als dat voor hem de beste manier is om met zijn ziekte om te gaan?” stelt een arts.
De onderzoekers laten de mogelijkheid open dat artsen als het erop aankomt toch vaker voor een levensverlengende behandeling zullen kiezen dan zij zelf veronderstellen. „Als je nog gezond bent, is het moeilijk om je te verplaatsen in de toestand van een ernstig zieke”, aldus een arts.