Aldus W. Visser, directeur van een reformatorische school voor bijzonder onderwijs, zaterdagmiddag tijdens de jaarvergadering in Gouda van de reformatorische vereniging voor familieleden van psychisch zieken ”Een handreiking”. Visser hield een lezing over ”Verlies en rouw in bijbels licht”.

Het verlies van een geliefde betekent volgens Visser een dubbele breuk. Aan de communicatie met de ander komt een einde, terwijl ook de relatie ophoudt te bestaan. „Je bent dan niet alleen de ander, maar ook iets van jezelf kwijt. Sommigen vertellen het gevoel te hebben geamputeerd te zijn of zelf een beetje aan het sterven te zijn.”

„In de eerste plaats is het nodig om de werkelijkheid onder ogen te zien. Dat hoeft en kan niet altijd in één keer, maar het moet uiteindelijk wel, anders blijven we in de ontkenning steken”, aldus Visser. Hij adviseerde zijn gehoor verder om er met anderen over te praten, zeker met de gezins- en naaste familieleden.

Heel belangrijk vindt hij het dat men zich niet geheel laat beheersen door verdriet, zodat de verantwoordelijkheden worden verwaarloosd. „Natuurlijk op een genuanceerde wijze. Als een moeder na het verlies van haar man de eerste tijd niet goed voor haar kinderen kan zorgen, is dat wel begrijpelijk. Maar als ze het na vier maanden nog niet wil, is er iets niet in orde.” Hij verwees in dit verband naar Calvijn, die de Heere vroeg hem te bewaren voor overmatig verdriet.

Niet het minst belangrijk voor een goede rouwverwerking is volgens de schooldirecteur het neerleggen van het verdriet voor Gods aangezicht. „We hoeven onze smart niet voor de Heere te verbergen. Ook in het verdriet blijft Hij zorgen.”

Visser stond verder stil bij het feit dat mensen, bijvoorbeeld vanwege verminkingen, het verlies letterlijk niet meer onder ogen kunnen zien. Artsen, politiemensen, ambulancepersoneel moeten hiertoe „niet al te snel besluiten. Overleg met de nabestaanden is dringend nodig. Het aanraken van alleen maar een hand kan al erg belangrijk zijn.”

Uitgebreid ging hij in op rouwen tijdens het leven als gevolg van bijvoorbeeld echtscheidingen, het kwijtraken van de ander door een ernstige chronische ziekte of ernstige psychische stoornissen. Suïcide kan eveneens leiden tot veel vragen, schuldgevoelens en soms ook verwijten. Soms kan een rouwtherapie uitkomst bieden.

Tijdens de jaarvergadering van ”Een handreiking” nam voorzitter L. Nijsse afscheid. Hij stopt om gezondheidsredenen. Wie hem opvolgt, is nog niet bekend.