en Hans Wildeboer om een reactie. ”Kweekscholen verschoten van kleur”, kopte het RD op 6 februari in een artikel naar aanleiding van het proefschrift van Gerben de Vries over ”Het karakter van de protestants-christelijke onderwijzersopleidingen, in het bijzonder in Friesland 1880-1980”.

Schaalvergroting

De uitspraak dat mede door schaalvergroting het confessionele karakter van de pabo’s van de CHN (Christelijke Hogeschool Noord-Nederland) nagenoeg is verdwenen, vraagt om een reactie. Temeer daar het proefschrift zich richt op de periode tot 1980 en er in het artikel uitspraken worden gedaan over de huidige situatie.

Christelijk onderwijs is in onze pluriforme samenleving niet meer vanzelfsprekend. Onderwijs en vorming op een christelijke school zijn gebaseerd op bronnen afkomstig uit de christelijke traditie. Het vitaal maken en houden van die traditie vraagt om voortdurende actualisering en vernieuwing.

De identiteit ontleent haar inspiratie aan christelijke bronnen, maar beweegt mee met de tijd. De christelijke identiteit van de pabo’s van de CHN in Leeuwarden, Groningen en Emmen is dan ook anders dan die van haar voorgangers uit de periode 1880-1980, waarover De Vries schrijft. In de huidige opleiding wordt zowel in het onderwijsprogramma als in activiteiten daaromheen veel aandacht besteed aan identiteit in de vorm van probleemgestuurd onderwijs, colleges en discussie. Het zich bewust worden van de eigen christelijke identiteit bij studenten en wat dit betekent voor het onderwijzen van kinderen in het christelijk onderwijs, staan hierin centraal.

”Alline hwa’t fan de Wei wit, kin in oar paedwiis meitsje” (”Alleen degene die van de Weg weet, kan een ander wegwijs maken”). Deze spreuk, die vanuit de Him in Sneek (een van de christelijke pabo’s die in de CHN zijn opgegaan) naar Leeuwarden is verhuisd en daar nu al jarenlang een prominente plaats bij de ingang heeft, geeft deze missie kernachtig weer. Daarnaast kunnen studenten kiezen voor een aanvullend programma gericht op het behalen van het diploma christelijk basisonderwijs of het diploma rk-godsdienst/-levensbeschouwing.

Spiritualiteit

e christelijke identiteit binnen de pabo’s van de CHN krijgt ook op een andere wijze gestalte. Dagopeningen en vieringen door docenten en studenten zijn hier voorbeelden van, evenals de aanwezigheid van een stiltecentrum, bedoeld voor bezinning en spirituele inspiratie, het uitvoeren van verschillende projecten en de CHN-koren.

Visitatiecommissies (deskundigen die de kwaliteit van de opleiding en het programma doorlichten) waren bij hun bezoeken in 2002 en 2003 juist onder de indruk van de vitale christelijke identiteit van onze pabo’s. Ook vertegenwoordigers vanuit het werkveld waar wij voor opleiden geven aan dat studenten van onze pabo’s doorgaans heel bewust met identiteit en identiteitsvraagstukken omgaan.

Voor de CHN zijn de levensbeschouwelijke identiteit en de actualisering ervan belangrijke thema’s en ze zullen dat ook zeker blijven. Binnenkort wordt met een lectoraat gestart waarin ook de vraag centraal staat hoe we in het christelijk onderwijs de christelijke traditie in verband kunnen brengen met de actualiteit van dit moment. Niet orthodox, niet heel algemeen, maar herkenbaar en met een eigen gezicht. Niet alleen in mooie formuleringen, maar ook in de praktijk van alledag.

Dat het opgaan van de kleine pabo’s in een drietal grote CHN-pabo’s in Leeuwarden, Groningen en Emmen gevolgen heeft voor de identiteit, zoals De Vries stelt, spreekt voor zich. Dat dit nog versterkt wordt doordat die grote pabo’s deel uitmaken van een grote CHN met ook andere opleidingen, ook. Een CHN die overigens voor al haar opleidingen en voor de gehele CHN-gemeenschap werk maakt van identiteit, getuige het pas verschenen identiteitsconcept ”Een sprekende identiteit, opnieuw” en diverse activiteiten.

Internationaal

De christelijk pabo’s van de CHN maken ook deel uit van deze internationale en interculturele CHN-gemeenschap en profiteren hiervan bij het vitaal en eigentijds houden van haar christelijke identiteit.

Het artikel in het RD eindigt met de uitspraak: „…terwijl basisscholen in Friesland hun christelijke identiteit nog benadrukken, is het confessionele karakter in de gefuseerde Christelijke Hogeschool volgens de promovendus veel minder zichtbaar dan in de oude kweekscholen.” Graag nodigen wij de promovendus uit eens langs te komen, om de christelijke identiteit van de CHN-pabo’s te ervaren.

De auteurs zijn respectievelijk directeur CHN-Lerarenopleidingen en adjunct-directeur locatie Fryslân.