Glasschilderkunst in kaart gebracht
De provincie Limburg gaat samen met het bisdom Roermond en het Duitse Rijnland de 19e- en 20e-eeuwse glasschilderkunst in deze Euregio inventariseren. Dat hebben het bisdom en de provincie vrijdag in Maastricht aangekondigd.
Door een wetenschappelijke inventarisatie moet binnen drie jaar deze „vergeten” kunstvorm grotere bekendheid bij het publiek krijgen. Het gaat hierbij om ongeveer 10.000 glasschilderkunstwerken in de Euregio Rijn-Maas-Noord, die worden gefotografeerd, gedocumenteerd en in een databank opgeslagen. Volgens de provincie en het bisdom is de Euregio toonaangevend op het gebied van de glasschilderkunst uit de vorige twee eeuwen, maar geniet deze kunst nauwelijks enige bekendheid.
Het project richt zich in eerste instantie op Noord- en Midden-Limburg en gaat 624.000 euro kosten, waarvan een deel wordt betaald uit Europese fondsen. De regio was de afgelopen twee eeuwen het wereldcentrum van de glasschilderkunst. Nadat deze kunst na de Middeleeuwen bijna in de vergetelheid was geraakt en zeker in protestantse streken afgewezen werd, kwam er door de neogotiek vanaf de tweede helft van de 19e eeuw een nieuwe bloeiperiode.
Dat had ook te maken met de bouw van nieuwe rooms-katholieke kerken, die in Nederland van 1572 tot 1798 verboden waren. Met name de Roermondse architect Pierre Cuypers bevorderde de neogotiek, waarbij glas-in-loodramen werden ingepast in de architectuur van de nieuwbouw. Glasschilderkunst werd niet alleen in kerken toegepast, maar ook bijvoorbeeld in scholen en ziekenhuizen.
Projectleider A. Jansen-Winkeln uit Mönchengladbach heeft al 600 kerken in de regio bezocht met gemiddeld ongeveer vijftien glas-in-loodramen. De namen van ongeveer 1500 kunstenaars zijn haar al bekend, maar van bijna niemand van hen is veel op papier gezet. Zelfs over de beroemde Roermondse glasschilder Joep Nicolas is maar weinig bekend.
CDA-Tweede-Kamerlid G. Koopmans zei dat een inventarisatie ook nodig is, omdat veel kerken worden afgebroken, en daarmee de kunst verloren gaat. In Duitsland verdwijnen veel kerken door de bruinkoolafgravingen, in Limburg door het priestertekort. Koopmans pleitte dan ook voor speciale depots voor ramen uit afgebroken kerken. Een woordvoerder van het bisdom zei dat leegstaande kerken ook veel van diefstal te lijden hebben.
