Dat zei prof. dr. Leo Lucassen, directeur onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam, donderdag desgevraagd.

PvdA-leider Samsom pleitte er donderdagochtend in de Volkskrant voor om alle migranten die via Turkije in Griekenland arriveren, terug te sturen. Daarvoor in de plaats moet vanuit Turkije een legale asielroute naar Europa komen voor 150.000 tot 250.000 erkende vluchtelingen per jaar.

Onder voorwaarden is het volgens migratiedeskundige Lucassen toegestaan vluchtelingen te laten terugkeren naar een derde land. Daarbij moet vaststaan dat dit land hen niet terugstuurt naar het land waar ze oorspronkelijk vandaan komen en dat het een goede asielprocedure kent. „Het is zeer de vraag of Turkije op korte termijn aan die voorwaarden kan voldoen”, stelt Lucassen. Hij wijst erop dat Turkije enkele maanden geleden nog Syriërs en Irakezen naar hun land heeft teruggestuurd.

Ook vanuit het oogpunt van solidariteit is Lucassen kritisch over het vluchtelingenplan. „In Turkije zitten al meer dan 2 miljoen vluchtelingen. Met dit plan zegt Samsom eigenlijk: De bulk vluchtelingen die nog komt, moeten jullie ook maar opnemen. Het is vreemd als Europa –met 500 miljoen inwoners– stelt: We gaan gebukt onder 2 promille vluchtelingen en kunnen niet meer mensen aan, terwijl Turkije met 75 miljoen inwoners dat wel moet kunnen. Dat is een scheve verhouding.”

De gedachte van Samsom dat zijn plan zal leiden tot minder doden onder de vluchtelingen omdat zij niet meer verdrinken tijdens een oversteek over de Middellandse Zee, noemt Lucassen „in hoge mate naïef.” „Vluchtelingen zijn op zoek naar veiligheid en een normaal leven. Als ze inzien dat Turkije hun dat niet kan bieden, zullen ze andere routes nemen. Dat zal leiden tot een verplaatsing van de ellende. Ik denk dat het aantal doden daardoor juist zal toenemen.”