De caucus is onderdeel van een getrapte verkiezing. De stemmers kiezen afgevaardigden die via meerdere regionale conventies later in het jaar op de landelijke partijconventie bepalen wie de kandidaat voor het presidentschap wordt.

Traditiegetrouw vindt de eerste ronde van het voorverkiezingencircus plaats in Iowa. De Iowa Caucus is al sinds 1972 de eerste voorverkiezing in de presidentsverkiezing.

De eerste ronde van de race om de Republikeinse nominatie voor de presidentsverkiezingen duurt maandag nog geen uur. Mensen komen bij elkaar in sporthallen, scholen of andere locaties en kunnen een goed woordje doen voor hun favoriete kandidaat, waarop een stemming volgt met stembiljetten of door handopsteking. Binnen een uurtje is het eerste, en soms allesbepalende, politieke gevecht besloten.

De Democraten gebruiken een andere, ingewikkelder procedure. De kiezers verzamelen zich in bijvoorbeeld een sporthal. In die hal maken de aanwezigen een keuze door zich bij een bordje met de naam van hun favoriete kandidaat te verzamelen. Na een eerste telling vallen de presidentskandidaten met minder dan 15 procent van de stemmen af. Hun kiezers moeten zich herverdelen over de andere groepen. Na herverdeling volgt telling van de stemmen.

De kiezers kunnen ter plaatse worden beïnvloed in hun keuze en de Democratische variant van de caucus duurt iets langer dan de Republikeinse: zo’n twee uur.