Buitenland

Trump flirt met Amerikaanse evangelicalen

Het blijft raadselachtig dat een aanzienlijke groep evangelicals in Amerika zich achter Donald Trump stelt. De Amerikaanse miljardair blijft in de peilingen zijn rivalen nog altijd voor.

Redactie buitenland
23 January 2016 15:14Gewijzigd op 16 November 2020 00:54
AMES. De Amerikaanse miljardair Donald Trump slaagt er op onverklaarbare wijze in veel evangelicalen achter zich te scharen in zijn campagne om de Republikeinse nominatie voor het presidentschap. beeld AFP
AMES. De Amerikaanse miljardair Donald Trump slaagt er op onverklaarbare wijze in veel evangelicalen achter zich te scharen in zijn campagne om de Republikeinse nominatie voor het presidentschap. beeld AFP

De man die namens de Republikeinen de race naar het Witte Huis wil aanvoeren, is op zijn best een gelegenheidschristen te noemen.

Desondanks is er met name op het grondvlak steun voor hem te vinden onder Amerikaanse christenen. Waarom kiezen zij voor een kandidaat die het niet schuwt om in het openbaar te vloeken?

Zijn spraak maakte hem begin deze week openbaar. Tijdens een toespraak aan de Liberty University in Lynchburg (Virginia) wilde Trump een vers uit de tweede Korinthebrief citeren. Hij had het over: „Two Corinthians.” Overtuigde evangelicals, en dat is de meerderheid van de universiteitsbevolking in Lynchburg, hoorden direct dat hier een buitenstaander sprak. Want ”Two Corinthians” gebruiken zij zelf nooit; gangbaar is ”Second Corinthians”.

Maakte de verspreking duidelijk dat Trump niet is opgegroeid in een orthodox-christelijk milieu, de manier waarop hij de kritiek erop pareerde, laat zien dat hij bepaald niet wakker ligt als evangelcals iets opmerken. „Wat maakt dat nu uit”, was het enige wat hij wilde zeggen.

Het incidentje staat ook niet op zichzelf. Trump flirt met evangelicals, maar is niet innig met hen verbonden. Dat zijn Bijbelkennis beperkt is, weet inmiddels iedereen. Dat werd eerder al duidelijk uit verschillende interviews. Er zijn meer twijfelachtige punten.

Trump zegt nu dat hij pro life is. De vraag is wel hoe diep dat zit. In het verleden heeft hij de abortusbeweging verbaal en finan­cieel gesteund. Als hem wordt gevraagd naar zijn kerkgang –Trump is lid van de Presbyterian Church of USA– dan zegt hij met kerstfeest en soms met Pasen naar de kerk te gaan. „En verder als ik een speciale gelegenheid zie.” Feit is dat die bijzondere gelegenheid wel heel bijzonder moet zijn, want mensen uit zijn omgeving zien hem nooit gaan.

Toen Trump werd gevraagd 
of hij wist van een moment 
waarop Jezus Christus hem zei dat zijn zonden zijn vergeven (voor Amerikaanse ”born-again-
evangelicals” essentieel) zei Trump: „Nee daar kijk ik ook niet zo naar uit. Als ik fouten maak, doe ik de volgende dag mijn best die te vermijden.”

Veelzeggend is ook het taal­gebruik van Trump. Hij schuwt het niet om in interviews te vloeken. Om nog maar te zwijgen van zijn rijkdom en levensstijl. Bekend is dat hij zijn vermogen vergaarde door onder andere actief te zijn in de porno-industrie en het beheer van nachtclubs. Trump geniet zodanig van zijn rijkdom (die gigantisch is) dat bij hem op geen enkele wijze iets van Bijbels rentmeesterschap of Bijbelse soberheid is terug te vinden.

Ondanks dat alles steunt volgens de laatste peiling 42 procent van de evangelicals hem. Geen enkele andere kandidaat bij de Republikeinen kan op zo veel christelijke steun rekenen. Jerry Falwell, rector van de Liberty University, beargumenteerde zijn steun aan Trump met de constatering dat hij geen zondagsschoolmeester (denk aan president Jimmy Carter) en geen predikant (denk aan Mike Huckabee), maar een president van de VS kiest. „Het gaat erom dat de kandidaat de bekwaamheden, competenties en ervaring heeft om ons land te leiden. Trump heeft die.”

Dieper liggende oorzaken zijn dat er in Amerika, zeker ook onder evangelicals, de achterliggende jaren een afkeer is gegroeid van het politieke establishment. Men zoekt iemand van buiten de politieke elite die eindelijk eens orde op zaken stelt.

Trump komt vanbuiten. Mede door zijn krachtige taal en simpele oplossingen weet hij de harten van mensen te raken. De manier waarop hij de grote problemen op het gebied van economie, immigratie en moslimterrorisme benoemt en aan wil pakken, sluit sterk aan bij de onzekerheid die veel mensen, ook onder evangelicals, bezet. Dat hij daarbij soms onparlementaire taal gebruikt, willen zij hem dan wel vergeven

Tweede heel belangrijke factor is dat zowel het Republikeinse kamp als de evangelicale wereld sterk verdeeld is. Bij de Republikeinse Partij zijn er te veel kandidaten, waarbij er geen enkele is die met kop en schouders boven de anderen uitsteekt.

Weliswaar lijkt Ted Cruz in de peilingen in te lopen op Trump, maar van een echte doorbraak is nog geen sprake. De anderen doen steeds meer voor spek en bonen mee. Maar ze verzwakken daarmee wel de noodzakelijke eenheid die nodig is om zich als partij tegen Trump te verweren.

Onder evangelicals ontbreekt de eenheid ook. Eigenlijk is die wereld te vergelijken met een armada van denominaties die met elkaar heel wat kunnen, zoals in de jaren tachtig van de vorige eeuw het geval was. Toen zeilde de evangelicale vloot gezamenlijk op om Reagan aan de macht te helpen, die een krachtige leider leek te zijn in de strijd tegen het Russisch communisme.

Inmiddels lijkt die armada uiteen te vallen, waarbij de diverse smaldelen aankoersen op heel verschillende havens. Het grondvlak en enkele leiders, onder wie de evangelist Franklin Graham en rector Jerry Falwell, steunen Trump. Anderen doen verwoede pogingen om te voorkomen dat de multimiljardair inderdaad kandidaat wordt. James Dobson, de stichter van de organisatie Focus on the Family, steunt Cruz. Russell Moore, voorzitter van de ethische commissie van de Zuidelijke Baptisten, heeft een publieke waarschuwing gegeven dat bij Trump de grondwettelijke vrijheden niet veilig zijn.

„De evangelicals zijn altijd de grondtroepen van de Republikeinse Partij geweest. Dat gaf hun invloed. Die kunnen ze deze keer ook hebben als ze zich op zeer korte termijn als één man achter een kandidaat stellen”, zegt politicoloog John Green van de universiteit van Akron. „Als hun dat niet lukt, heeft Trump veel kans om kandidaat te worden.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer