Debatcentrum Felix Meritis in Amsterdam had geen moeite de concertzaal woensdagavond vol te krijgen. De thema-avond ”Het Twintigersdilemma: Tussen dip en depressie”, was binnen de kortste keren uitverkocht. De avond was bedoeld voor discussie tussen ervaringsdeskundigen, psychologen en psychiaters.

Niet alle aanwezige jongeren zijn depressief. Enkele jongeren waren aanwezig om mee te denken, nieuwe informatie op te doen of om hun vriend of vriendin te ondersteunen. Eva Hoevers (21), bezoeker en student pedagogiek, is met twee vrienden gekomen. Ze heeft zelf te maken gehad met depressieve gevoelens. „Ik hoop vooral praktische tips te krijgen van ervaringsdeskundigen”, zegt ze vooraf.

Die hoop blijkt niet ongegrond. „Praten over mijn depressie zag ik als een zwakte”, zegt Myrthe van der Meer in de concertzaal. Van der Meer, die nog steeds met depressies kampt, schreef het boek ”Paaz” over het onderwerp. „Mijn huisarts vroeg me eens: „Denk je weleens aan de dood?” Dat was de eerste persoon die mijn depressieve gevoelens bespreekbaar maakte.”

Herkenbaar

Haar verhaal is voor veel jongeren herkenbaar. Prestatiedruk, verantwoordelijkheden en de angst om buiten de boot te vallen zijn voor velen van hen factoren die een depressie kunnen oproepen. „Maar liefst 38 procent van de psychiatrische patiënten is twintiger”, zegt hoogleraar psychiatrie Robert Schoevers. „Dit kan komen door iemands ongezonde levensstijl, traumatische ervaringen of vanwege erfelijkheid.”

Voor Lotte Stig speelde erfelijkheid een grote rol. Ze heeft een bipolaire depressie. „Mijn vader is depressief. Zijn vader was het ook. Toch vind ik juist bij hem veel steun en veiligheid, omdat hij mij begrijpt.”

Het is niettemin moeilijk om open te zijn over je depressie, zegt Stig. „Als je in deze prestatiemaatschappij niet gelukkig kunt zijn als twintiger, ben je een mislukkeling. Maar ik was niet gelukkig. Dat gaf me het gevoel dat ik gek was, omdat het leek alsof mijn leeftijdsgenoten nergens last van hadden.”

Schijn bedriegt, ontdekte Stig. Om het taboe rond depressiviteit te doorbreken, startte ze de 
blog Melancholia. Hierin vertelt ze de verhalen van depressieve twintigers en deelt ze ook haar eigen verhaal. Ze ontving honderden reacties van jongeren die zich erin herkenden. Dankzij haar blog durft een aantal van hen nu toch hulp te zoeken, zegt Stig. „Via sociale media houden velen bovendien contact met elkaar.”

Vereenzaming

Psychotherapeut Jan Derksen, hoogleraar klinische psychologie, Claudi Bockting en Robert Schoevers gingen afsluitend in op het effect van sociale media op jongeren en hun depressiviteit. „Veel jongeren hebben moeite met het uiten en reguleren van emoties”, constateert Derksen, die denkt dat sociale media daarmee te maken hebben. „Jongeren ontmoeten elkaar door sociale media minder vaak fysiek, waardoor ze minder snel leren elkaars emoties te erkennen en herkennen. Het werkt vereenzaming in de hand.”

Individualisme

Schoevers haakte daarop in: „De huidige samenleving kenmerkt zich in toenemende mate door individualisme en almaar minder nauwe familiebanden.” Bockting merkte op dat sociale media ook positieve effecten kunnen hebben op jongeren. „Het kan ervoor zorgen dat jongeren juist meer in contact komen met elkaar.”

Schoevers benadrukte het belang van ‘ogen’ en ‘oren’ in de directe omgeving: „Het is van wezenlijk belang dat de omgeving van jongeren opmerkzaam is. Nadat iemand suïcide heeft gepleegd, stellen mensen zichzelf vaak de vraag: Wat had ik kunnen doen, waarom hebben we het niet eerder bespreekbaar gemaakt? Hopelijk is deze avond een begin van verbetering.”