Wie in Georgië zou zijn vergeten dat het de 19e januari is, komt er vanzelf wel achter zodra hij buitenloopt. Overal trekken gezinnen en families naar Georgisch-orthodoxe kerken en kloosters om er hun (klein)kind te laten dopen. Op de doopdag van Jezus worden vol-
gens een oude traditie kinderen ten doop gehouden: vele honderden.

Zo’n doopbediening is een ceremonie met veel rituele handelingen, zoals het afknippen van wat haar bij het kindje, het met olie tekenen van een kruis op de voetjes van de kleine, het prevelen van heilige teksten door de dienstdoende geestelijke en natuurlijk het branden van kaarsen, veel kaarsen, door ouders, grootouders en zussen en broers. Verder is er nog het bidden tot de heiligen die lijken mee te kijken vanaf schilderingen aan de muur rondom of aan weerszijden van de grote doopvont.

Een belangrijke plaats bij de plechtigheid nemen de peetouders van het kindje in. Zij staan bij zo’n plechtigheid meer op de voorgrond dan de ouders zelf.

Toeristen

Indrukwekkend blijft het als zo’n plechtigheid zich voltrekt in een oud klooster, zoals op deze foto’s. Akkoord, de gewijde sfeer is vanwege de vele toeristen rond zo’n doopvont ver te zoeken.

En ook de administratieve afwikkeling werkt nogal ontnuchterend. In dit klooster kon je door het invullen van een briefje je kind aanmelden voor een doopplechtigheid waarvan er om de zoveel tijd een werd gehouden

Verwacht niet te veel kennis en inzicht van de ouders bij dit doopritueel, want daarvan is geen sprake. Of zoals de Amerikaanse Georgiëkenner Stephen Jones in zijn boek over Georgië schrijft: „Vijfennegentig procent van de bevolking ziet zichzelf als Georgisch-orthodox. Maar de meesten zien religie als iets cultureels en sociaals; daadwerkelijk naar de kerk gaan gebeurt nauwelijks. Het geloof is symbool van de eigen identiteit, niet een gids voor het leven.”

Jones wijst erop dat Georgiërs de kerk zien wordt als hoeder van de nationale identiteit en bewaarder van heilige teksten. De felheid waarmee de kerk die taak uitoefent ondervinden de kleine protestantse kerken in het land, zoals de baptisten. De Georgisch-Orthodoxe Kerk typeert Jones als antiprotestants en zelfs antiwesters.

Staat en kerk zijn nauw met elkaar verbonden, en daar profiteert vooral de kerk van via omvangrijke staatssteun. Wie in de hoofdstad Tbilisi de imposante kathedraal van de Heilige Drie-eenheid vanbinnen en vanbuiten heeft gezien, die weet waar veel van dat overheidsgeld in wordt gestoken!

Peetpatriarch

Alsof hij wat voor zijn land wilde terugdoen, heeft de patriarch van de kerk, Ilya II, in 2008 de jaarlijkse massale doopbedieningen gemaakt tot een programma voor bevolkingsgroei. De katholicos (zoals hij officieel heet) liet weten dat hij van elk derde, vierde of volgende kind de peetvader zou zijn als dat ten doop gehouden zou worden.

Het miste zijn uitwerking niet! Algauw liep het storm bij de ingang van de kathedraal in Tbilisi en bij andere godshuizen in het land. Ilya II schijnt inmiddels al van tienduizenden kinderen peetvader te zijn.

Helder zicht krijgen én houden op Diegene om Wie het draait op deze doopdag –de Heere Jezus– werd zo nóg moeizamer.