De Europese Commissie stelde vorige week een onderzoek in vanwege zorgen over een nieuwe wet die de macht en onafhankelijkheid van het Grondwettelijk Hof zou inperken. Ook een nieuwe mediawet die de Poolse publieke omroep volgens sommigen muilkorft, stuit op bezorgdheid in Brussel.

Vicevoorzitter van de commissie Frans Timmermans sprak dinsdag van een dreigende „systematische ondermijning van de rechtsstaat” in Polen. Premier Szydlo weersprak dat. „De kernwaarden van Europa zijn onvervreemdbaar voor Polen, daar hebben we altijd voor gevochten. De grondwet is heilig in Polen en die wordt ook niet geschonden.” De wet over het hof is volgens haar slechts een correctie op besluiten van de vorige regering.

De Poolse premier verdedigde de mediawet met de verzekering dat die journalisten in staat zou stellen apolitiek, pluralistisch en objectief verslag te doen. „De onafhankelijkheid van de publieke omroep is gewaarborgd.” Szydlo wees erop dat soortgelijke „oplossingen” ook in andere EU-landen zijn gevonden. Diverse parlementariërs reageerden erg kritisch. Zij stelden dat haar partij PiS (recht en rechtvaardigheid) misbruik maakt van haar meerderheid in het parlement.

Volgens Timmermans moet het geschil dringend worden opgelost. De Poolse reactie is tot nu toe onvoldoende om de zorgen weg te nemen, zei hij. Premier Szydlo toonde zich bereid tot nadere gesprekken.

EU-president Donald Tusk, zelf een Pool, zei het onderzoek naar de wetten „volledig” te steunen. Hij zei maandag nog er „niet erg enthousiast” over te zijn.

Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders sprak zich uit voor een „diepgaande analyse van de feiten”. Hij noemde onafhankelijke media een onmisbaar element voor democratische samenlevingen. „Respect voor grondrechten en een onafhankelijke rechterlijke macht zijn essentieel.”