GKSA-synode in zwaar weer door taalkwestie
De synode van de Gereformeerde Kerken in Suid-Afrika (GKSA) is in zwaar weer beland door de vraag welke talen gehanteerd mogen worden bij de besprekingen.
Een aantal zwarte afgevaardigden dreigt woensdagmiddag weg te lopen als alle in Zuid-Afrika erkende talen niet als voertaal gehanteerd kunnen worden op de synode. Een synodecommissie stelt nu voor om naast het Afrikaans, ook het Engels te gaan gebruiken.
De gisteren geopende bijzondere algemene synode in Potchefstroom is bijeen geroepen om de vraag te beantwoorden of vrouwen kunnen dienen in de ambten van predikant en ouderling. Na anderhalve zittingsdag is echter nog geen woord gesproken over die kwestie.
Dinsdag en woensdagmorgen ging de aandacht uit naar de vraag of de bijzondere algemene synode rechtmatig bijeengeroepen is. Hoewel nog niet alle bezwaarschriften over die vraag zijn afgehandeld, sprak de vergadering woensdagmorgen wel uit dat de ‘vrouwenkwestie’ behandeld moet worden.
Een veel zwaardere claim op de vergadering legt de vraag naast of in plaats van het aan het Nederlands verwante Afrikaans, het Engels en eventueel andere talen de voertaal worden op de synode. Dinsdag verklaarde een zwarte afgevaardigde dat het handhaven van het Afrikaans een uiting is van ”white supremacy”, overheersing door blanken.
De synode besloot dinsdagmorgen een commissie aan het werk te zetten die de synode moet adviseren over de taalkwestie. Het verslag van deze werkgroep werd nog dezelfde dag in de avondzitting behandeld. Dat gebeurde achter gesloten deuren, vanwege de gevoeligheid van het onderwerp.
Woensdag aan het einde van de ochtend besloot het moderamen opnieuw in comité te vergaderen over de taalkwestie. Dat het Engels naast, of in plaats van het Afrikaans, de voertaal kan zijn op de synode, is een harde eis van een groot deel van de zwarte afgevaardigden. Een klein deel wil dat daarnaast alle in Zuid-Afrika erkende talen, in de synodevergadering gebruikt kunnen worden.
„Doordat de besprekingen in het Afrikaans gehouden worden, moeten alleen wij ons aanpassen”, aldus een zwarte predikant. „Christelijke naastenliefde vergt dat je elkaar tegemoet komt. Als Afrikaans en Engels beide voertaal zijn en ook alle stukken in beide talen beschikbaar zijn, verwacht ik dat de angel uit het conflict is.”
Daarentegen beziet een deel van de blanke afgevaardigden het introduceren van het Engels met gemengde gevoelens. Traditioneel hebben leden van de Doperkerken zich gekeerd tegen het Engels, omdat die taal vanaf de 19e eeuw symbool stond voor de onderdrukking van de Afrikaanstalige boeren door de Engelse bezetters.