Commentaar: Campagnes ”het jaar van...” hebben slechts beperkt effect
Minister Bussemaker gaf maandag het startschot voor het Jaar van het Boek. Dit jaar pakken uitgevers extra uit met boekencampagnes en komen er nieuwe literaire activiteiten, zoals de Verkiezing van het Belangrijkste Boek.
Het jaar is een initiatief van organisaties in de Nederlandse boekenwereld. Zij vinden dat er alle reden is om het boek „groots te vieren”, ondanks de negatieve berichten over boeken en lezen die de laatste jaren geregeld verschenen. Maar er is veel positiefs te melden, vinden de organisatoren. Bibliotheken krijgen meer jeugdleden en in de boekenverkoop zit een stijgende lijn. Door extra aandacht te vragen voor het boek hoopt men de belangstelling voor gedrukte uitgaven nog meer te stimuleren.
Maar 2016 is ook het Jaar van de Peulvruchten. Dat hebben de Verenigde Naties besloten. Door gerichte campagnes willen zij het eten van bonen en erwten stimuleren. Peulvruchten zijn gezond, duurzaam, goede vleesvervangers en ook nog eens goedkoop. Daarom: eet meer peulvruchten!
En er is nog meer: 2016 is ook het jaar van de aap, van de fagot, van de kieviet en van de schilder Hieronimus Bosch. Er zal dus in het voorliggende jaar nogal iets in de aandacht staan. Hoe houdt een mens het allemaal in het vizier?
Daar komt nog eens bij dat trendwatchers op hun manier ook spreken over het ”jaar van”. Algemeen wordt door hen aangenomen dat 2016 het jaar van voorzichtig economisch herstel zal zijn. Na zeven magere jaren zouden nu de zeven vettere aanbreken. Let wel: ”vettere”, niet echt vette.
Bijna iedereen is het erover eens dat de tijd van gouden bergen niet meer terugkeert, zeker niet de eerste decennia. Maar misschien is dat ook niet echt wenselijk. Beter zou zijn als er een tijd kwam van evenwichtige verdeling van inkomen, want er is een groep in de samenleving die het echt moeilijk heeft.
Dat herstel leidt volgens sommigen tot een positieve stemming. Maar die wordt dan wel gemengd met een zekere nuchterheid. Dat heeft geleid tot de uitvinding van het woord ”polderpositivisme”. De term is bedoeld als naam om de mix van optimisme en realiteitszin aan te duiden. Daarbij moet dan worden aangetekend dat mensen ervan overtuigd zijn dat het allemaal niet vanzelf zal gaan. De burger ziet de nieuwe kansen, en meent dat de economie de goede kant opgaat, maar heeft ook het besef dat men elkaar nodig heeft om vooruit te komen.
Daarbij wordt niet ontkend dat er redenen tot zorg of voor angst zijn. Denk aan de vluchtelingenproblematiek en aan de dreiging van terreur. Maar men wil zich niet langer door deze negatieve gevoelens laten verlammen.
Al die verschillende ”jaren van” hebben een functie. Maar het effect is vaak beperkt. Het zijn werknamen. Een christen weet maar van één jaar dat een werkelijke, blijvende omslag brengt. Dat is wanneer heel persoonlijk het jaar van Gods genade en verlossing is aangebroken. Voor wie zal dat in 2016 zijn? Dan worden alle dingen in het eigen leven radicaal veranderd en vernieuwd. Over blijvend effect gesproken.