De bewoners van de Amsterdamse Jan Evertsenstraat geven zich liever niet over aan de grillen van vastgoedeigenaren. Voor je het weet, is de winkelstraat gevuld met louche zaakjes of bedrijven die de diversiteit in de weg staan. Om dat tegen te gaan, begonnen ze enkele weken geleden met een eigen crowdfundingproject. Met het bijeengebrachte geld gaan ze zelf winkelpanden huren en onderverhuren aan ondernemers die ze graag in hun straat willen hebben. Als het werkt, willen ze op termijn zelfs eigenaar worden van vastgoed.

Wie investeert in de Jan Evertsen BuurtCoöperatie, doet dat niet uit zakelijk oogpunt. Het rendement is ondergeschikt aan het maatschappelijke belang van het project, legt Ronald Kleverlaan uit. De kartrekker van het project weet als één van ’s lands grootste crowdfundingdeskundigen waar hij over praat. „Doordat we niet voor winstmaximalisatie gaan, is het niet interessant voor mensen uit andere delen van Nederland om deel te nemen. Iedereen mag investeren, maar natuurlijk doen alleen mensen uit de directe omgeving het. Dat maakt het voorlopig tot een uniek crowdfundingproject. Maar ik voorspel dat in de toekomst veel meer van dit soort lokale initiatieven zullen ontstaan. Ze zijn redelijk makkelijk op te zetten, al heb je wel een goede jurist nodig en iemand die een doelgerichte campagne kan opzetten.”

Uit de –uiteraard subjectieve– lijst van meest succesvolle projecten van 2015 die kenniscentrum CrowdfundingHub dinsdag publiceerde, blijkt dat het tegenwoordig normaal is om ook miljoenenprojecten af te dekken met geld van particuliere investeerders. Kleverlaan: „Banken kijken tegenwoordig vooral hoe ze van geld méér geld kunnen maken. Ze willen zo min mogelijk risico lopen bij het uitlenen en zijn terughoudend. Iedereen met een concreet project dat een mooi rendement behaalt, heeft volop kansen met crowdfunding. Dat rendement kan financieel zijn, maar ook in natura of –zoals bij ons– maatschappelijk.”

Ook grote organisaties, zoals het Rode Kruis, hebben het crowdfunden omarmd. Een opvallende campagne is van het Admiraal de Ruyter ziekenhuis in Vlissingen. Een verbouwing (kosten: 20 miljoen euro) wordt voor meer dan de helft gefinancierd via crowdfunding. In amper 2,5 maanden werd 10,6 miljoen bijeengebracht, tegen 5 procent rendement. De helft komt van mensen die rond het ziekenhuis wonen.

Henk van Koeveringe van Zeeland Investments Beheer, dat het gebouw aankoopt en aan het ziekenhuis verhuurt, is niet verrast. „De Zeeuwse bevolking hecht eraan om dit ziekenhuis te behouden. Er zijn genoeg mensen die vermogen hebben en dat willen beleggen. Dat kunnen ze doen in een Japans ziekenhuis, maar dat kunnen ze niet bezoeken. Met deze investering dragen ze bij aan de lokale samenleving. Zoiets is veel leuker. En eerlijk gezegd is het voor het ziekenhuis ook leuk om de bevolking bij de plannen te betrekken.”