Gevraagd naar zijn standpunt over euthanasie en abortus zei De Kesel zaterdag in de krant Het Belang van Limburg dat rooms-katholieke instellingen „het recht hebben om te beslissen dat we dat niet doen.” Hij noemde daarbij de ziekenhuizen en voegde eraan toe: „Je bent niet vrij om te kiezen als er maar één keuzemogelijkheid is.”

Voor politici waren de uitspraken reden „geschokt” te reageren. „De katholieke instellingen leven van subsidies en moeten de wet volgen”, zei het liberale parlementslid Jean-Jacques De Gucht bijvoorbeeld. Zijn collega Valerie Van Peel van de Vlaams nationalistische N-VA erkende dat een indiviudele arts niet verplicht mag worden om euthansie uit te voeren, maar is van mening dat elke instelling aan patiënten wel die mogelijkheid moet bieden.

De voorzitter van de Federale Commissie Euthanasie, Wim Distelmans, reageerde al even afwijzend. „De meerderheid van de ziekenhuizen en woon-zorgcentra in Vlaanderen is vandaag nog altijd katholiek. Als daar het recht op euthanasie wordt afgewezen, dan is dat problematisch”, zei hij tegenover Vlaamse media.

Vanuit juridische hoek kan aartsbisschop De Kesel echter op steun rekenen. „Het is fout te beweren dat de wet katholieke ziekenhuizen verplicht om euthanasie toe te passen”, schreef advocaat Fernand Keuleneer, voormalig plaatsvervangend lid van de Federale Commissie Euthanasie maandag in een opiniebijdrage voor de site van omroep VRT.

De euthanasiewet verplicht ziekenhuizen en andere verzorgingsinstellingen niet om euthanasie in hun zorgpakket op te nemen, onderstreepte hij. „De parlementaire documenten zijn hierover klaar, duidelijk en ondubbelzinnig. (…) Ook als instellingen de toepassing van euthanasie binnen hun muren niet toelaten, respecteren ze dus ten volle de wet, die hun deze vrijheid waarborgt.”

Keuleneer maakt duidelijk dat de Belgische wetgeving „geen fundamenteel recht op euthanasie” inhoudt, maar zich beperkt tot „de niet-strafbaarstelling van artsen die euthanasie in de wettelijke voorwaarden uitvoeren.”

Wat hem betreft moeten verzorgingsinstellingen echter wel duidelijk maken waar ze staan. „Een „ja, misschien” houding die uiteindelijk in een „neen” uitmondt, zal door sommige patiënten niet aanvaard worden, en dat is begrijpelijk wanneer de vereiste duidelijkheid ontbrak en het daardoor voor een patiënt te laat is om nog in waardige omstandigheden een beroep te kunnen doen op een arts buiten de instelling.”