Kerst rondom de herdersvelden
BEIT SAHUR. Palestijnse christenen in Bethlehem en omstreken vieren Kerst op straat, in de kerk en bovenal in de familiekring. Het feest duurt wekenlang en kost handenvol geld.
Bethlehem heeft de Geboortekerk, maar het nabijgelegen Beit Sahur is trots op de herdersvelden. Rooms-katholieke, orthodoxe en protestantse christenen hebben er allemaal hun eigen herdersveld.
Van die velden is overigens niet veel meer te zien, want ze bevinden zich binnen de bebouwde kom. In Beit Sahur is de meerderheid van de bevolking christen; veel inwoners behoren tot de Grieks-Orthodoxe Kerk.
De voorbereidingen voor Kerst beginnen al eind november. In Bethlehem en de twee steden die daaraan zijn vastgegroeid –Beit Sahur en Beit Jala– brengen medewerkers van de gemeentes decoraties aan op straat. In de stadscentra verrijzen grote kerstbomen, soms hoger dan 10 meter.
Kerst vergt ook in familiekring voorbereiding. De huizen moeten er mooi uitzien. Vrouwen beginnen al vroeg met opruimen, want er moet volop plaats zijn voor kerstdecoraties.
Het is de bedoeling dat alle kinderen nieuwe kleren krijgen. Ouders doen juist in deze tijd hun uiterste best de kinderen een gelukkig tijd te geven.
Dochters en zusters
Mannen nodigen op een dag in december hun dochters en zusters uit voor lunch of diner thuis, of in een restaurant. Ook hun echtgenoten en kinderen mogen mee. „Dit behoort een vader te doen”, zegt Lana Zughbei. Ze is de interim-directeur van het door Nederlanders gestichte Jemimahuis voor gehandicapte kinderen in Beit Jala en woont in Beit Sahur. „Vaders geven hun dochters geld voor kerstuitgaven of om kleren te kopen. De dag waarop de dochters bij de vader komen is echt speciaal. Ik ben trots op die traditie en ik word er heel blij van.”
Ondertussen werkt de familie hard. „De familieleden van mijn echtgenoot hebben een shop voor olijfhout en een winkel”, vertelt Zughbei. „Deze maand is druk. Ze gaan vroeg naar het werk en komen laat thuis.”
Processie
Kerst wordt in Beit Sahur verschillende keren gevierd. Op 24 en 25 december vieren rooms-katholieke en protestantse christenen het feest, op 6 en 7 januari de orthodoxe christenen. De Grieks-orthodoxe patriarch Theophilos III komt dan in processie naar het Grieks-Orthodoxe herdersveld. „Het is een indrukwekkende gebeurtenis”, vertelt Khader Ibrahim Odeh in Beit Sahur. „Ik word er altijd weer emotioneel van.”
Om negen uur ’s avonds op 6 januari vangt de mis aan. De gelovigen zitten dan drie tot vier uur in de kerk. Maar op 7 januari begint de drukte pas echt. Dan moet de familie namelijk worden opgezocht. De familieleden brengen ook een tegenbezoek. Ooms, tantes, broers, zusters, kinderen, iedereen komt aan de beurt. De gastvrouwen zetten eten voor of bieden een wijntje aan.
Het lukt sommigen de hele familie af te werken in drie tot vier dagen, maar Maryam Nassar zegt dat ze er twee weken voor nodig heeft. Overigens hoeven er niet steeds verre reizen voor worden gemaakt. Het is niet ongewoon dat kinderen in een appartement boven of onder de ouders wonen, of in een appartement ernaast.
Zakenman Makram Qumsieh schat zijn hele familieclan op duizend personen. De oplossing die zijn familie gevonden heeft: een grote hal afhuren waar iedereen elkaar kan zien en de hand kan schudden. Vervolgens volgt de kerstmaaltijd in kleine kring.
Maryam Nassar vertelt dat ze in deze tijd van het jaar „de vreugde wil voelen.” Soms zet ze de televisie uit om alle ellende niet meer aan te hoeven horen.
Dit jaar maakt ze geen gebruik van de mogelijkheid om een kerkdienst in Jeruzalem te bezoeken. Christenen hebben per jaar drie maanden lang toestemming om Israël te bezoeken, maar ze is bang dat er ergens een aanval met messen plaatsvindt en dat er vervolgens wordt geschoten.
Armen
De feestdagen zijn voor de armen niet gemakkelijk. En dat zijn er nogal wat: een kwart van de bevolking in de regio Bethlehem is werkloos. Vrienden en kennissen schieten werklozen vaak te hulp door eten of geld te geven. Ook organisaties als de christelijke Shepherd Society delen hulppakketten uit.
Ondanks de problemen waarmee Palestijnse christenen kampen, is het niet moeilijk om christen te zijn in Beit Sahur, zegt Maryam Nassar. „Ik hou ervan om christen te zijn.”
Lana Zughbei vertelt dat de christenen er trots op zijn in deze regio te wonen. „Ik hoorde iemand tegen een vriendin zeggen: Ik heb medelijden met je dat je in een arm land woont waar een conflict is. Zij antwoordde: „Maar wij wonen wel in het Heilige Land.””
„Ik respecteer alle religies”, zegt Zughbei. „Ik heb veel vrienden die moslim of christen zijn. In Jemima lezen we uit de Bijbel en bidden we. Dit jaar zei ik: Ik ben een christen en ik ga meer uit de Bijbel lezen.”