De Kamervoorzitter, dat is zeker altijd iemand van de grootste fractie?

Nee hoor, niet per se. Na mei 2002 was het CDA met 42 zetels de grootste Kamerfractie, maar kwam de voorzitter, Weisglas, toch uit liberale gelederen. De VVD had toen slechts 24 zetels. In principe kan elk Kamerlid zich kandidaat stellen.

Wordt de voorzitter echt democratisch gekozen?

Vroeger niet. Tot 1983 deed het presidium van de Kamer een voordracht en benoemde de vorst of vorstin de Kamervoorzitter. Sinds 1983 bepaalt de Kamer zelfstandig wie er in de voorzittersstoel terecht komt.

Toch was er ook daarna nog lang geen sprake van een democratisch proces. Jarenlang verdeelden de grootste partijen onderling belangrijke politiek-bestuurlijke posten, zoals het voorzitterschap van Tweede en Eerste Kamer en het vice-presidentschap van de Raad van State.

De eerste echt vrije verkiezing was die in 2002, toen in een geheime, schriftelijke stemming de VVD’er Weisglas zijn concurrenten Janssen van Raay (LPF) en Jorritsma (eveneens VVD) versloeg.

Sindsdien is de verkiezing een spannend gebeuren geworden?

Ja, en soms onvoorspelbaar. Zo versloeg Verbeet (PvdA) in 2006 haar belangrijkste concurrent Van der Hoeven (CDA), maar dat gebeurde pas in de derde stemronde. Verbeet kreeg toen 78 stemmen, Van der Hoeven 66. Vier jaar later had Verbeet het makkelijker. Toen liet zij met 94 tegen 54 stemmen haar mededinger Aptroot (VVD) ver achter zich.

Wie maken er nú kans op gekozen te worden?

Dat is in elk geval de huidige ondervoorzitter Arib (PvdA). Zij heeft zich inmiddels kandidaat gesteld. Tot 12 januari 10.00 uur kunnen ook andere Kamerleden die zich herkennen in de door de Kamer opgestelde profielschets zich melden. Dat kan nog allerlei verrassingen opleveren. De huidige ondervoorzitters Bosma (PVV) of Elias (VVD) misschien?

Op woensdag 13 januari zal de Kamer haar voorzitter kiezen uit degenen die zich gekandideerd hebben.