Die wordt gevormd door Frans Knuit, voormalig bestuurder van de Lelie zorggroep, Ruth Seldenrijk, oud-directeur van de Nederlandse Patiënten Vereniging (NPV), en Gerard van Voorden, voorheen directeur van enkele zorgcentra in Zeist en Woudenberg. Zij kenden elkaar al van contacten uit de zorg en de politiek en maakten zich zorgen over de terugtredende overheid en de komst van de participatie­maatschappij.

„Sinds het midden van de vorige eeuw, toen de verzorgingsstaat werd opgebouwd, heeft de overheid een groot aantal diaconale taken van de kerk overgenomen”, zegt Van Voorden. „Nu de staat de burgers weer meer verantwoordelijkheid wil geven, kun je zomaar zien aankomen dat er een gat in de zorg ontstaat.” Hij stelt dat de diaconieën van de kerken een aantal taken kunnen overnemen en „zo weer glans kunnen krijgen.”

Seldenrijk voegt eraan toe dat een diaconie er niet alleen is voor de eigen gemeente. „De vroegchristelijke kerk nam al veel maatschappelijke zorgtaken op zich. Zo richtte ze zeven voedselbanken op op de markten van de heidense stad Rome. Dat deed ze niet alleen voor zichzelf, maar voor alle inwoners van de stad die het nodig hadden. De kerk is geroepen een barmhartige Samaritaan te zijn en zo een goede reuk van Christus te verspreiden.”

De initiatiefnemers kwamen zo’n twee jaar geleden voor het eerst bij elkaar en hebben sindsdien kerken, christelijke zorg­aanbieders en de overheid benaderd. De christelijke gereformeerde kerk, de gereformeerde gemeente, de PKN Zeist, de rooms-katholieke kerk en het Leger des Heils in Zeist doen in elk geval aan het Diaconaal Loket Zeist mee. De gereformeerde kerk vrijgemaakt, de Neder­lands gereformeerde kerk en de Zeister Broedergemeente moeten nog beslissen. De zorg­organisaties Acco­lade Zorggroep, Lelie zorggroep, Charim, Charim facilitair, Eleos, Kerk en Samenleving en de NPV zijn eveneens aangehaakt.

Knuit, Seldenrijk en Van Voorden vonden ook de weg naar het gemeentehuis in Zeist. Ze hebben goede contacten met het gemeentebestuur in de persoon van wethouder Fluitman (CDA), portefeuillehouder Zorg. Hij verwelkomde het initiatief en schreef een aanbevelingsbrief bij een fondsenwervingscampagne voor het loket. De drie rekenen erop het geld voor de start daarvan tijdig bijeen te hebben. Ze verwachten dat onder andere de Zeister kerken in de jaren daarna genoeg geld bijeenbrengen om het loket draaiend te houden.

Het budget is nodig voor de start van het project, de huur van een pand en het aanstellen van een (parttime)coördinator. De wethouder heeft zijn medewerking toegezegd bij de zoektocht naar een gebouw in het centrum dat voor alle Zeistenaren gemakkelijk bereikbaar is.

Daar zal een coördinator aanwezig zijn om de hulpvragers te bedienen en er zal informatie 
van christelijke zorgaanbieders te vinden zijn. Het pand moet ook gaan functioneren als ontmoetings­plaats waar mensen een kop koffie kunnen drinken. De coördinator zal ook de vrijwilligers aansturen en mensen doorverwijzen.

Er zijn toch al doorverwijzings­instanties?

Van Voorden: „Alle Zeistenaren die zich door overheidsontwikkelingen geen raad weten, zijn welkom, en we zullen hen zo goed mogelijk helpen. We doen meer dan doorverwijzen. Als het nodig is, koppelen we hen aan een vrijwilliger die hen verder begeleidt. De kerken hebben al tientallen leden bereid gevonden om zich in te zetten als vrijwilliger. Zij krijgen een belangrijke taak.”

Krijgt het loket nog andere functies?

„De zorg door de overheid wordt minder en minder. De diaconie is er niet alleen om barmhartigheid te betrachten, maar ook om gerechtigheid te bevorderen. Vaak zijn juist de kwetsbaarste mensen het slachtoffer. We willen opkomen voor hen die getroffen worden en zullen zo nodig in overleg gaan met de overheid. Als deze het laat afweten, komen we voor de kwetsbaren op.”

Wat voor vragen verwacht u?

Knuit: „Die zullen zeer uiteen­lopend zijn. We rekenen op vragen van mensen die in de financiële problemen komen door de verhoging van de eigen bijdragen in de zorg. Daarnaast zien we vragen tegemoet van Zeistenaren die werkloos worden en van wie het huis ‘onder water’ komt te staan. We kunnen hen bijvoorbeeld met de schuldhulpverlening in contact brengen.

Mogelijk komen er ook vragen van ouderen die graag zelfstandig willen blijven wonen of juist niet. Verder zal het loket mensen die geen onderdak hebben in Zeist verder kunnen helpen via het Leger des Heils. Ook personen die te weinig huishoudelijke hulp of andere zorg krijgen, kunnen aankloppen. Als ze een goede argumentatie hebben, kan het loket hen verder helpen. Het loket is er ook voor jonge gezinnen die er met de opvoeding niet uitkomen. De praktijk moet aangeven waar we dienstbaar kunnen zijn.”

Wie zijn er welkom bij het loket?

Seldenrijk: „Het wordt opgezet voor de hele Zeister bevolking. Iedereen met zorgen is welkom, al is het maar om een praatje te maken. De eenzaamheid is groot.”

Verwijst het loket hen door naar christelijke zorgorganisaties?

„Het gaat om een christelijk initiatief. Iedereen weet dat de diaconie van de kerk is. Daar schamen we ons niet voor. In principe verwijst het loket mensen door naar christelijke zorgaanbieders, behalve als ze aangeven dit niet te willen.”

Hebt u ook contacten in andere plaatsen?

„We hopen dat ons idee navolging zal vinden en zijn al bij het gemeentebestuur van Bunschoten geweest om onze plannen toe te lichten. Verder zijn er diverse contacten met kerken in het land, onder andere met een kerk op Schiermonnikoog. Het is niet alleen een project voor plaatsen in de Biblebelt.”