De Europese Commissie, die dinsdag met de plannen om de migratiestroom naar Europa in te dammen naar buiten kwam, wil sterkere buitengrenzen om het grenzeloze en paspoortvrije Schengengebied veiliger te maken. De extra controles op vliegvelden, grensposten en in havens moeten wel werkbaar zijn

Ook moet vaker worden gekeken of iemand voorkomt in een database, bijvoorbeeld die van Interpol. „Om te verifiëren dat de personen die aankomen geen gevaar zijn voor de openbare orde of de interne veiligheid.”

„De crisis heeft duidelijk de zwaktes en gaten van ons systeem blootgelegd”, zei vicevoorzitter van de commissie Frans Timmermans.

Brussel presenteerde dinsdag ook de plannen voor de Europese grens- en kustwacht. Deze nieuwe organisatie moet kunnen ingrijpen als een land de grenzen niet zelf goed kan bewaken en te weinig onderneemt om dat te verbeteren en het effect voelbaar is in het Schengengebied. Politiek zal dit heel gevoelig liggen omdat lidstaten niet geneigd zullen zijn deze bevoegdheid uit handen te geven.

Timmermans verzekerde dat dit middel „zeer zelden” zal worden ingezet. „Dit is een vangnet en zoals met vangnetten hoop je dat het nooit wordt gebruikt.”

Het huidige grensbewakingsagentschap Frontex zal in de toekomst worden vervangen door deze nieuwe EU-grenswacht. Het personeel en het budget wordt verdubbeld. De nieuwe organisatie is geen vervanger van de nationale douane- en grenscontrolesystemen.

PVV-politica Vicki Maeijer ziet in het plan voor een Europese grenswacht de „volgende stap voor een Europese superstaat”. „Een land dat de grens niet zelf kan controleren is geen land meer.” CDA-collega Jeroen Lenaers noemt de bewaking van de Europese buitengrenzen een „gezamenlijke verantwoordelijkheid”.

De Europese lidstaten en het Europees Parlement moeten meebeslissen over dit voorstel.