President Chen wint verkiezingen Taiwan
De Taiwanese regeringspartij heeft zaterdag de overwinning opgeëist voor de zittende president Chen Shui Bian. Chen, die vrijdag een moordaanslag overleefde, zou met ongeveer 50.000 stemmen verschil hebben gewonnen van zijn rivaal Lien Chan van de Nationalistische Partij (KMT). Maar Lien legt zich niet bij zijn nederlaag neer.
Lien zei een verzoek voor te bereiden om de uitslag van de presidentsverkiezingen nietig te laten verklaren. Om de eisen van de voorman van de nationalistische Kuomintang (KMT) kracht bij te zetten, demonstreerden zaterdag en zondag vele duizenden mensen op het hele eiland. Ongeveer 20.000 boze mensen verzamelden zich voor het presidentieel paleis in de hoofdstad. Ordetroepen hadden de omgeving van de residentie omgetoverd in een vesting, compleet met prikkeldraad en politiekordons in zware uitrusting. De lawaaiige demonstratie verliep evenwel rustig.
In de steden Taichung en Kaoshiung kwam het daarentegen tot botsingen tussen betogers en politie. Woedende demonstranten die de regering van fraude betichten, willen dat de rechterlijke macht ingrijpt. Ze probeerden politiekordons te doorbreken om gerechtsgebouwen te bestormen. In Taichung lukte het de menigte een gerechtsgebouw binnen te dringen.
Tot vreugde van veel nationalistische demonstranten gaf het hooggerechtshof zondag opdracht alle stembussen uit de meer dan 13.000 kieslokalen met de stembiljetten erin, te verzegelen. Onduidelijk is echter nog of het hooggerechtshof ook daadwerkelijk opdracht zal geven voor hertelling van de stemmen. Het kan twee weken duren voordat de magistraten met een oordeel komen, menen politieke waarnemers.
Niet alleen de nipte overwinning van Chen op Lien klopt volgens de KMT niet, de partij zou ook het grote aantal ongeldig verklaarde stemmen niet vertrouwen. Volgens de kiescommissie mochten 337.297 stembiljetten niet worden meegeteld. Vier jaar geleden was dat aantal nog geen derde daarvan. „Hopelijk controleert de kiescommissie de ongeldige stembiljetten nog eens goed, want het zijn er veel te veel”, zei een woordvoerder van de KMT.
Waarom zo veel stembiljetten ongeldig zijn, meldde de kiescommissie niet. Waarschijnlijk is dat het gevolg van een campagne waarin activisten die tegen beide partijen zijn, hebben opgeroepen „geen van beiden” in te vullen op de biljetten.
Voorzover bekend hebben westerse verkiezingswaarnemers, onder wie de Nederlander Bremmer, geen onregelmatigheden geconstateerd bij de stembusgang. Volgens Bremmer, aanwezig als EU-waarnemer, maken velen zich ongerust over de reactie van China op de uitslag van de verkiezingen. China beschouwt Taiwan als een opstandige provincie en zag liever Lien Chan winnen dan Chen, die streeft naar onafhankelijkheid van Taiwan. Peking heeft altijd gezegd onafhankelijkheid van de in zijn ogen afvallige provincie niet te zullen accepteren. De volksrepubliek heeft militair ingrijpen niet uitgesloten.
Het was China dan ook een doorn in het oog dat gelijktijdig met de presidentsverkiezingen in Taiwan een referendum werd gehouden over de relatie met China. De bevolking werd gevraagd of het land meer antiraketsystemen moet aanschaffen en opstellen zolang China raketten op Taiwan gericht houdt en of vredesbesprekingen met China moeten worden hervat. De volksraadpleging is echter definitief ongeldig verklaard, omdat minder dan de helft van de kiezers heeft geantwoord op de vragen.
Peking noemde het referendum zondag „provocatief.” De relatie tussen beide kampen wordt erdoor ondergraven en het vaderland wordt erdoor verdeeld, aldus de autoriteiten in de volksrepubliek. Dat het referendum het niet haalde was logisch, omdat het „een illegale daad tegen de wil van het volk betrof.”
De aandelenkoersen aan de beurs van Taipei zijn maandagchtend bij de opening van de handel met bijna 7 procent gedaald.