Met het debat over ”De bezorgde burger” wil dialoogstichting Lokaal gesprekken tussen bevolkingsgroepen in Rotterdam op gang brengen en vooroordelen doorbreken. Kortgeleden werd op het Albeda College in de Maasstad al gesproken over vooroordelen. Aanleiding was de weigering van enkele studenten om met een minuut stilte de slachtoffers in Parijs te herdenken. Ook zag de school dat tussen islamitische en andersdenkende studenten de spanningen opliepen. Twee leraressen gaven zaterdag aan dat rond de aanslagen in Parijs „al vanaf dag één” in de school complottheorieën rondzongen. Sommige studenten waren van mening dat zionisten achter de aanslagen zaten. „Wij vroegen ons af hoe wij de rust weer in de klassen konden terugbrengen.”

In de gesprekken die debatleider Abdellah Dami vervolgens op de school voerde, bekende een student de leugen van de complottheorie te beseffen. „Maar ik wíl er zo graag in geloven.” Dami memoreerde ook dat enkele ‘weigerleerlingen’ na een gesprek zelf alsnog een minuut stilte voorstelden.

Twee zwaargesluierde studentes –alleen hun gezicht was zichtbaar– vertelden zaterdag hun ervaringen. Een van hen gaf aan hoe zij zich opeens moest verdedigen na de aanslagen in Parijs. „Alsof ík verantwoordelijk was voor wat anderen in naam van mijn religie gedaan hadden.” Niet alleen op school hing een andere sfeer. „Ik merkte in een volle trein opeens dat mensen niet naast mij wilden gaan zitten en dat ze mij aankeken. Alsof ze zich afvroegen wat ik van plan was.”

Zelf voelde de studente juist angst voor agressie. Maar ze had haar oplossing al klaar. „Ik kijk mensen nu heel vriendelijk glimlachend aan, los van hoe ik mij voel. Daarmee hoop ik dat ik mensen gerust kan stellen.” De andere leerlinge liet zich ontvallen veel achterom te kijken op straat. „En als ik op een perron sta, blijf ik ver van de rails vandaan: dan kan iemand mij niet zo snel onder de trein duwen.” Ook zij wenst dat mensen niet langer bang voor haar zijn.

Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam stond met gemengde gevoelens bij het onderwerp stil. „Want onbewust weet ik dat de recente aanslagen niet de laatste zullen zijn. Dit knaagt enorm aan mij.” Hij zei zich op drie manieren door de terroristen „gepakt” te voelen. „Ten eerste als democraat, ten tweede als moslim en ten derde als Marokkaan. Dat doet pijn, heel veel pijn. Het motiveert mij ook om een duidelijk standpunt in te nemen.”

Aboutaleb erkende bezorgd te zijn over de toekomst. „Maar dat zeg ik niet. Anders loopt iedereen hier in de stad met het hoofd naar beneden. Als burgemeester wil ik proberen alle 625.000 inwoners bij elkaar te houden. Rotterdam is een weerbare stad. Wij kunnen wel tegen een stootje en we ontlopen het debat niet.”

De Rotterdamse imam Ali Chisti zag een taak voor de Europese moslimgemeenschap weggelegd. „Wij moeten met die radicale jongeren in gesprek gaan. Wij maken ons zorgen om hun ideeën.” Ook de rol van de imams in de media, als vertegenwoordigers van de moslims, vond hij van belang. Hij bekritiseerde hierbij het feit dat veel imams in Europa de inheemse taal niet spraken. De zelf matig Nederlands sprekende geestelijke zag hier vooral een taak voor de overheid.

Opiniemakers Bart Jan Spruyt (onder meer columnist bij het Reformatorisch Dagblad en bij de rechtse debatsite Jalta) en Fransisco van Jole (eindredacteur van de linkse debatsite joop.nl) lieten zich uit over meningsuitingen op sociale media als Twitter en Facebook. Spruyt stelde dat tegenover het recht van de vrije meningsuiting de plicht van een goede meningsvorming stond. „En de wil om je in de ander te verplaatsen.”