De familiemonitor van het Netwerk Notarissen bewijst dat de liefde verkilt. En dat gaat nog snel ook: in 2013 zei 35 procent van de ondervraagden in onmin te leven met de eigen familie; nu, twee jaar later, is dat 12 procent hoger. De familieverhoudingen verslechteren dus in rap tempo.

Er is een bekende uitdrukking: Zeg niet dat ge iemand kent, voordat ge een erfenis met hem hebt gedeeld. Het bestaan van die zegswijze geeft aan dat er vaak conflicten ontstaan rond de verdeling van een nalatenschap. Laat ook niemand denken dat het in zijn geslacht niet zal voorkomen. De feiten bewijzen dat dit kwaad in de beste families voorkomt. Zodra geld en goed onderwerp worden van discussie, lijkt het vaak alsof mensen hun redelijkheid verliezen en –gedreven door hebzucht– zich proberen te verrijken ten koste van anderen.

Soms zit er ook een schijn van recht in de claims van bepaalde familieleden. Wanneer een kind zich veel meer dan de andere broers en zussen heeft ingespannen voor de zorg van vader of moeder is er iets voor te zeggen dat deze een beloning krijgt voor trouwe dienst. Problemen ontstaan dan vaak als het betrokken familielid zelf eisen gaat stellen.

Om twee redenen is het, hoe begrijpelijk wellicht, niet verstandig als de mantelzorger zelf aanspraak maakt op een extra deel. Heel vaak wordt die claim door anderen als overtrokken ervaren. Het kan zijn dat de betrokkene zijn of haar zin nog krijgt, maar doorgaans geldt dan ook hier: het bezit van de zaak is het eind van het vermaak. De hoge eis is nogal eens reden voor verwijdering binnen de familie. De prijs van het verworven extra deel uit de erfenis is dan dat de verhoudingen jarenlang verziekt zijn.

Daarbij komt als tweede dat de mantelzorger zichzelf in één klap ‘verlost’ heeft van het imago op onbaatzuchtige wijze de ouders te hebben verzorgd. Broers en zussen zullen dan al snel denken dat al die inspanning niet gedaan werd uit liefde tot vader en moeder, maar uitsluitend om een groter erfdeel te ontvangen. Puur eigenbelang dus. De goede naam is dus verkwanseld ter wille van de olie.

Ouders kunnen al deze ellende voorkomen als zij bij hun leven in een testament geregeld hebben hoe hun nalatenschap verdeeld moet worden. Te vaak wordt dit vergeten. Soms zelfs bewust, want het maken van een testament is verbonden aan het eigen levens­einde. Daar willen velen niet aan denken. Opvallend is dat ook in christelijke kring veel mensen geen testament maken. Terwijl daar toch aangedrongen wordt om zich voor te bereiden op het sterven.

Met het wegstoppen van de gedachte aan het eigen levenseinde, zadelen ouders hun kinderen echter met een potentieel probleem op dat diepe sporen in het nageslacht kan trekken. Ouders die houden van hun kinderen moeten dat niet willen; sterker, ze mogen dat hun kroost niet aandoen.