Europa weet, dat als het de stroom vluchtelingen wil indammen, er dan met Ankara moet worden samengewerkt. En dus is de EU bereid met 3 miljard euro flink in de buidel te tasten en toezeggingen te doen in het proces rond toetreding en het visumvrij reizen voor de Turken naar de EU.

Premier Mark Rutte zei deze week al dat op dit moment Syrische vluchtelingen niet naar Europa komen omdat ze het conflict ontvluchten maar de omstandigheden van de opvang in Turkije. Hij verzekerde dat het EU-geld dat de EU beschikbaar stelt, waaraan Nederland 117 miljoen euro zal bijdragen, daar ook terecht zal komen en niet op de rekening in Ankara. Bovendien wordt er echt niet getornd aan de strenge criteria die gelden voor toetreding en visa, Europa is enkel bereid het proces te versnellen.

Op zijn beurt zal Turkije de grens met Europa, met name richting Griekenland, „potdicht” moeten houden. Ook moet het land migranten terugnemen die vanuit Turkije naar de EU zijn gereisd maar die geen recht hebben op asiel in Europa.

Diplomaten leggen de laatste hand aan de slotverklaring. Zij hopen dat die nagenoeg is uitonderhandeld voordat de top begint, zodat de leiders ook kunnen praten over andere kwesties zoals de escalerende oorlog in Syrië of de strijd tegen het internationaal terrorisme.

Netelige vragen aan het adres van Turkije zijn er zeker. Zo is er het neerhalen van een Russisch gevechtsvliegtuig door de Turken, maar ook de opsluiting van journalisten. Europarlementariërs roepen de EU op om de vrijheid van pers en van meningsuiting ook op de top te bespreken. „Het moet glashelder zijn dat samenwerking ook respect voor fundamentele rechten vereist”, aldus Marietje Schaake van D66.