Volgens minister Zalm van Financiën zou een beroep op die uitzonderingsclausule in theorie wel mogelijk zijn, maar is de kans „dat je er mee wegkomt" in Brussel niet groot.

Het financieringstekort dreigt zonder nadere ingrepen uit te komen op 3,3 procent in 2004, zo heeft het Centraal Planbureau berekend. Volgens het europact is een tekort van hooguit 3 procent toegestaan. Het kabinet wil daarom extra bezuinigen, zodat het tekort op 2,9 procent uitkomt.

PvdA, GroenLinks en SP vinden dat er al meer dan genoeg is bezuinigd. Ze willen gebruikmaken van een bepaling in het pact die een hoger tekort dan 3 procent toestaat voor lidstaten die te maken hebben gehad met een economische krimp van minstens 0,75 procent. De Nederlandse economie is vorig jaar 0,8 procent gekrompen.

Volgens Zalm zou dat echter „een zeer riskante weg" zijn. De uitzonderingsclausule in het pact is niet erg duidelijk geformuleerd. Bovendien is het cijfer over de krimp in de Nederlandse economie in 2003 nog maar voorlopig. In het definitieve cijfer kan de krimp best lager uitvallen en dan zou de uitzonderingsgrond voor Nederland vervallen.

Zalm weigerde woensdag opnieuw te zeggen waarop hij precies wil bezuinigen. Hij liet het bij de mededeling dat alle mogelijkheden in principe openstaan. Ook beloofde hij dat het kabinet bij de invulling van de bezuinigingen rekening zal houden met kwetsbare groepen. In de coalitie vinden vooral CDA en D66 dat in de sociale zekerheid niet meer gesnoeid kan worden.

Zalm zei verder dat hij binnenkort met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zal praten over de stijging van de lokale lasten. Die komt dit jaar uit op ruim 7 procent. Op verzoek van een flink deel van de Kamer zal Zalm de gemeenten voorhouden „dat het wel erg hard gaat" met die lastenstijgingen.