Wycliffe Associates (WA) is ontstaan als ‘leverancier’ van vrijwilligers om het werk van Wycliffe Bijbelvertalers te ondersteunen. Recent is WA zich echter ook gaan toeleggen op het zelfstandig opzetten van Bijbelvertaalprojecten. De organisatie zegt een methode te hebben die het vertaalproces ingrijpend kan versnellen.

WA voerde vorig jaar een proefproject uit bij een kleine taalgroep in Zuid-Azië. Normaal krijgen lokale vertalers eerst een training van meerdere weken. Daarna vertalen ze gezamenlijk de Bijbelboeken een voor een. WA zette echter ongetrainde vertalers aan het werk die in meerdere teams verschillende Bijbelboeken tegelijk vertaalden.

De resultaten waren opzienbarend, stelt WA. De dertien vertalers hadden binnen twee weken de vier evangeliën en 1 en 2 Timotheüs vertaald, samen 48 procent van het Nieuwe Testament. De kwaliteit van de vertaling was niet minder dan bij de traditionele werkwijze, benadrukt de organisatie.

In oktober meldde WA inmiddels 235 projecten opgezet te hebben waarbij de nieuwe MAST-methode (Mobilized Assistance Supporting Translation) wordt gebruikt. Volgend jaar moeten er 500 nieuwe projecten bijkomen. Directeur Bruce Smith sprak opgetogen van een „adembenemend moment in de kerkgeschiedenis. De zendingsopdracht van Christus is haalbaar. Wij gaan het nog meemaken dat Gods Woord beschikbaar is voor iedere taalgroep ter wereld.”

Ook zonder de MAST-methode gaat het Bijbelvertaalwerk sowieso steeds sneller, zegt Bram van Grootheest, directeur van Wycliffe Nederland. „Toen ik acht jaar geleden aantrad, was aan een Nieuwe Testament dat gepubliceerd werd, gemiddeld vijftien jaar gewerkt. Nu is dat nog maar acht jaar, mede door de hulp van de computer.”

Dat WA nadenkt hoe het vertaalwerk nog sneller kan, juicht Van Grootheest toe. Op de claims van WA is echter het nodige af te dingen, stelt de Wycliffedirecteur. Hij verwijst daarvoor naar een rapport van vijf deskundigen –„zwaargewichten”– van verschillende organisaties, die in augustus een MAST-project in Ethiopië hebben geëvalueerd.

Kort gezegd concludeert het rapport dat het vertaalwerk niet zo snel verliep als WA vooraf beweerde en dat de kwaliteit van het eindresultaat duidelijk onder de maat was. Training van vertalers blijft noodzakelijk. De MAST-methode is ook alleen toepasbaar als een taal al op schrift is gesteld en als de vertalers goed twee talen beheersen, tekent Van Grootheest er nog bij aan.

De Bijbel vertalen is niet makkelijk, benadrukt van Grootheest. „Je kunt alleen aan de slag als er een vertaalorganisatie in de buurt is die training en begeleiding kan geven. Ik hoop dat WA dit rapport ter harte neemt om ervan leren.”

Zie ook:

Bijbelvertalen blijft nodig, ondanks verdwijnen van talen (RD, 23 mei 2015)