Aznar zette media onder druk over ETA
De Spaanse krant El Periodico heeft de Spaanse regering van de vertrekkende premier Aznar ervan beschuldigd censuur te hebben toegepast en de media onder druk te hebben gezet inzake de berichtgeving over de aanslagen in Madrid.
Volgens het blad heeft Aznar, vóór de verkiezingen van afgelopen zondag, tot tweemaal toe gebeld om de redactie ervan te overtuigen dat de Baskische terroristische afscheidingsbeweging ETA achter de aanslagen zat, en niet moslimextremisten. „In twee gevallen waarschuwde Aznar mij dat de ETA verantwoordelijk was”, aldus een van de redacteuren.
Ook de Spaanse krant El Pais en het Spaanse persbureau EFE zeiden eerder door Aznar onder druk te zijn gezet. Journalisten bij EFE hebben intussen aangedrongen op het vertrek van de leiding van het persbureau.
Ook buitenlandse correspondenten in Spanje hebben formeel geklaagd over een verzoek dat ze van de autoriteiten hebben gekregen om er vooral op te wijzen dat de ETA achter de aanslagen zou zitten. De Nederlandse correspondent Steven Adolf (NRC Handelsblad) heeft als voorzitter van de vereniging van buitenlandse correspondenten in Spanje een protestbrief gestuurd aan de regering.
Al eerder werd bekend dat de Spaanse regering ook de Spaanse ambassadeurs beval te zeggen dat de ETA erachter zat. „U moet elke gelegenheid aangrijpen om te bevestigen dat ETA verantwoordelijk is”, zo stond vorige week in een intern memo van minister Palacio van Buitenlandse Zaken.
Kort na de aanslagen en kort voor de verkiezingen werd al gesteld dat Aznar er politiek baat bij zou hebben als de ETA als hoofdschuldige zou worden aangewezen. Aznars partij heeft altijd een keihard beleid gevoerd tegen de Baskische terreurgroep. Al snel bleek evenwel dat de daders waarschijnlijk in de hoek van moslimextremisten gezocht moeten worden.
De aanslagen in Madrid zijn in december besproken door radicale islamieten op een internetnieuwsgroep. Uit de tekst blijkt dat een terreurgroep door het plegen van een aanslag tijdens de verkiezingscampagnetijd de Spaanse regering omver wilde werpen. Tevens beoogden de extremisten de terugtrekking van Spaanse troepen uit Irak.
De Britse televisiezender Channel Four News onthulde dinsdag dat het bericht destijds door een Noorse inlichtingendienst is opgepikt. De zender meldde niet wat er met het bericht is gedaan.
In de tekst staat: „De komende verkiezingen in Spanje in maart volgend jaar moeten tot het uiterste worden gebruikt. We vermoeden dat de Spaanse regering niet meer dan twee, uiterlijk drie aanslagen nodig heeft om zich terug te trekken wegens de maatschappelijke druk.”
Een van de hoofdverdachten van de aanslagen in Madrid, de zaterdag gearresteerde Marokkaan Jamal Zougam, heeft verscheidene keren contact gehad met de Iraaks-Koerdische mullah Krekar. Deze islamitische geestelijke richtte in Noorwegen de kleine extremistische groepering Ansar al-Islam op. Zijn beweging zou banden met het terreurnetwerk al-Qaida hebben.
Krekar werd in 2002 op Schiphol tijdens een overstap gearresteerd op verdenking van drugshandel. De aanklacht bleek onvoldoende gegrond. Ook waren er verdenkingen tegen Krekar en zijn groepering over vermeende terroristische activiteiten. Deelname of betrokkenheid kon niet worden hardgemaakt.
Volgens de Franse advocaat Brisard, die onderzoek doet naar terrorisme in opdracht van nabestaanden van slachtoffers, heeft de Noorse politie vernomen dat Zougam herhaaldelijk op bezoek kwam bij de mullah en zijn broer.
De terugkeer van Zougam naar Spanje was door de Marokkaanse autoriteiten al in juni aangekondigd. De Marokkaan werd in verband gebracht met de daders van de bloedige aanslagen vorig jaar in Casablanca (Marokko) en met al-Qaida. Zougam verliet Marokko slechts enkele weken na de aanslagen op onder meer een Spaans cultureel centrum.
De Spaanse politie heeft dinsdag in San Sebastian in Spaans Baskenland een zesde verdachte gearresteerd in verband met de aanslagen in Madrid. De 29-jarige Algerijn zou in januari tegen politiemannen hebben gedreigd met een bloedbad in Madrid.
Inmiddels is het dodental van de aanslagen in Madrid gestegen tot 201. Een 45-jarige vrouw bezweek gistermiddag aan haar verwondingen. In totaal liggen nog zeker acht mensen in kritieke toestand in het ziekenhuis.
De Spaanse regering heeft besloten op 24 maart een officiële herdenkingsdienst te houden voor de slachtoffers. De religieuze ceremonie is in de kathedraal La Almudena in Madrid, waarbij alle belangrijke Spaanse hoogwaardigheidsbekleders aanwezig zullen zijn.
Naar schatting 45.000 Spanjaarden namen dinsdag deel aan een stille tocht in Alcala de Henares, nabij Madrid. Dat berichtten Spaanse media. In deze plaats zijn afgelopen donderdag volgens de politie de bommen geplaatst in treinen die kort daarop in Madrid ontploften.