De Luxemburgse gemeente Colmar-Berg is er ogenschijnlijk één uit een dozijn. Middelgroot, weids, rustig. De twee aaneengeschakelde dorpen liggen als een pastelkleurig palet te midden van veelkleurige herfstbossen. Vanuit het laag liggende Colmar slingert een brede doorgaande weg opwaarts, naar Berg.

Halverwege de hellende route rekent het dorp af met de eerste indruk. Een majestueus kasteel verrijst; het geeft het dorp elan en statuur. Het is Kasteel Berg, de hoofdresidentie van de groothertogelijke familie van Luxemburg. Vanaf de straatweg is er royaal zicht op het kolossale kasteel. Tientallen vensters domineren de solide witgepleisterde muren, hun frisblauwe luiken staan wagenwijd open. De riante tuin voor de residentie wordt door hoge, groen blijvende beplanting aan het zicht onttrokken.

Kasteel Berg is sinds 2002 de officiële woonresidentie van groothertog Henri en groothertogin Maria Teresa. Met hun vijf kinderen verhuisden ze er enkele jaren na de troonswisseling naartoe. Eerder woonden ze op het idyllische Kasteel Fischbach, in het gelijknamige dorp. Daar woont nu de 94-jarige groothertog Jean, Henri’s vader.

Studententijd

Het groothertogelijk paar is bijna 35 jaar gelukkig getrouwd. Een bijzondere mijlpaal, temeer omdat hun huwelijk in 1981 omstreden was. Henri ontmoet de Cubaanse Maria Teresa Mestre in 1975 op de universiteit van Genève. Beiden studeren er dan politieke wetenschappen en volgen gedeeltelijk dezelfde colleges. De ietwat verlegen erfgroothertog valt voor Maria Teresa’s zuidelijke charme. De liefde tussen de twee studenten bloeit op.

Maria Teresa is niet op de hoogte van het bestaan van het groothertogdom Luxemburg, laat staan dat ze weet dat Henri de Luxemburgse troonopvolger is. Voordat ze haar studie in Zwitserland begint, speelt haar leven zich voornamelijk buiten Europa af.

Op 22 maart 1956 werd ze geboren in Havana, Cuba. Drie jaar later vluchtte ze met haar ouders, de bankier José Antonio Mestre en Maria Teresa Batista y Falla, uit haar vaderland, vlak voordat de Cubaanse Revolutie uitbrak. De politieke ambities van Fidel Castro boezemden hen angst in. Het gezin Mestre woonde lange tijd in New York, daarna verhuisde het gezin naar Zwitserland.

Burgermeisje

Jarenlang blijft de romance tussen Henri en burgermeisje Maria Teresa geheim. In 1980 stelt Henri haar voor aan zijn ouders, groothertog Jean en groothertogin Joséphine-Charlotte. Van een warm welkom is geen sprake. Henri’s ouders storen zich aan Maria Teresa’s afkomst. Met name groothertogin Joséphine-Charlotte is uitgesproken. Haar zoon trouwen met een Cubaans burgermeisje? Geen denken aan. Hij zou een voorbeeld moeten nemen aan zijn zussen: Marie-Astrid trouwde met een aartshertog en Margaretha met een prins uit Liechtenstein.

Maar Henri is onverzettelijk. Hij weigert zijn relatie met Maria Teresa op te geven. Op 14 februari 1981 trouwen de twee in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Luxemburg.

Strijdbijl

Als nieuwbakken erfgroothertogin weet Maria Teresa de Luxemburgers voor zich te winnen. Ze zet zich in voor goede doelen, is een voorvechtster van vrouwenrechten en maakt zich sterk voor microfinanciering en armoedebestrijding.

Henri en Maria Teresa krijgen vijf kinderen: Guillaume (1981), Félix (1984), Louis (1986), Alexandra (1991) en Sébastien (1992).

In 2000 draagt groothertog Jean de macht over aan Henri. Joséphine-Charlotte staat de titel van groothertogin af aan Maria Teresa. Dat de strijdbijl niet helemaal begraven is, blijkt twee jaar later. Maria Teresa beklaagt zich tegenover journalisten over haar schoonmoeder. Ze lucht haar hart en spreekt haar ongenoegen uit over de verhalen en roddels die Joséphine-Charlotte over haar zou verspreiden. Een van die hardnekkige verhalen is het gerucht dat Maria Teresa herhaaldelijk op het punt zou hebben gestaan om Luxemburg te verlaten en naar Cuba terug te keren.

Vliegangst

In 2008 veroorzaakt groothertog Henri tumult en een politieke crisis. Hij weigert een euthanasiewet te tekenen, „omwille van zijn geweten.” Premier Juncker besluit een grondwetswijziging door te voeren; het artikel dat bepaalt dat de groothertog een wet moet goedkeuren, wordt geschrapt. De afkondiging door de vorst blijft behouden, maar dat is volgens Juncker een formaliteit. De functie van de groothertog is vanaf dat moment vooral ceremonieel van aard.

Met het wel en wee van het Luxemburgse groothertogelijk paar zijn hun onderdanen evenwel begaan. In 2011 zijn er zorgen over de gezondheid van Henri. Hij wordt met hartklachten opgenomen in het ziekenhuis. Daar worden vernauwde slagaders verwijd. Na de operatie moet de groothertog een aantal weken rust houden op Kasteel Berg.

De afgelopen maanden richtten de Luxemburgse media zich op Maria-Teresa. Het feit dat ze verstek liet gaan bij officiële bezoeken aan het buitenland riep vragen op en leidde tot tal van speculaties. Het huwelijk van Henri en Maria Teresa zou op de klippen zijn gelopen, zo werd verondersteld.

Om een einde te maken aan een stroom van geruchten kwam het Luxemburgse hof vorige maand met een verklaring. De groothertogin heeft last van acute vliegangst. Om die reden vergezelt ze haar man de afgelopen perioden niet bij buitenlandse bezoeken.

Belgische gravin

Het riante Kasteel Berg biedt vanaf 2002 ruim voldoende plaats voor de groothertogelijke familie. Inmiddels hebben in elk geval drie van de vijf kinderen het ouderlijk nest verlaten. Zoon Louis trouwde in 2006 met Tessy Antony. Een halfjaar voor hun huwelijk werden ze ouders van Gabriël. Anderhalf jaar later volgde hun tweede zoon Noah. Félix trouwde ruim twee jaar geleden met Claire Lademacher. In juni 2014 werd hun dochter Amalia geboren.

Oudste zoon Guillaume en zijn echtgenote Stéphanie trouwden ruim drie jaar geleden. Zij hebben geen kinderen. Voor zover bekend hebben de jongste twee kinderen van Henri, Alexandra en Sébastien, geen relatie.

Sinds haar huwelijk met erfgroothertog Guillaume is Stéphanie de aanstaande groothertogin. Anders dan haar schoonmoeder krijgt Stéphanie een warm welkom in de voornaamste Luxemburgse familie. In een interview aan de vooravond van haar huwelijk beschrijft Stéphanie de relatie met Maria Teresa als „erg goed.” Ze roemt haar zelfs. „Ik vind dat ik erg veel geluk heb. Sinds mijn moeder is overleden, is de groothertogin zeer aanwezig in mijn leven. Ze is een soort tweede moeder voor mij hier in Luxemburg.”

Ook door de inwoners van het kleine land wordt ze als de ideale partner van de Luxemburgse erfopvolger gezien. Ze is niet alleen intelligent, maar ook van adel.

Guillaume leerde de Belgische gravin Stéphanie de Lannoy acht jaar geleden kennen. Ze is niet de eerste toekomstige groothertogin met Belgische roots; Guillaumes grootmoeder, Josephine-Charlotte, werd geboren als prinses van België. Ze was de oudere zus van koning Albert en wijlen koning Boudewijn.

Wanneer Guillaume en Stéphanie het groothertogelijk paar zullen opvolgen, is onbekend. Vooralsnog lijkt de zestigjarige Henri stevig in het zadel te zitten. En hoeven hij en zijn vrouw nog geen afscheid te nemen van Kasteel Berg.