In Nijkerk bijt prof. dr. W. Verboom op de studiedag over ”Kerk in het nauw?” ’s morgens het spits af met een lezing over geloofsvervolging in de Bijbel. In de zomer las de emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme de Bijbel van Genesis tot Openbaring met het oog op het thema vervolging. „Dwars door de Bijbel heen is een ”via dolorosa” te ontdekken”, is zijn conclusie. „In vrijwel ieder Bijbelboek is wel iets van de lijdende gelovige zichtbaar.”

De reden voor geloofsvervolging in de Bijbel is ten diepste altijd dat degene die vervolgd wordt openlijk zijn geloof in de Heere belijdt, aldus prof. Verboom. „Zolang je met de stroom van ongelovigen meeloopt, heb je geen last van vervolging. Pas als je er openlijk voor uitkomt dat je de Heere Jezus belijdt, zoals je doop daarvan getuigt, krijg je last.”

Als gelovigen niet vervolgd worden, wil dat volgens prof. Verboom niet meteen zeggen dat ze niet radicaal genoeg zijn. De duivel kent ook andere strategieën, zoals verdeeldheid, rijkdom en lauwheid. „Misschien is er dan juist wel veel meer gevaar.”

Waarom blijft de vervolging maar doorgaan? Voor het antwoord op die vraag verwijst de hoogleraar naar de „moederbelofte” in Genesis 3:15. Christus, het Zaad van de vrouw, zal de kop van de slang, de duivel, vermorzelen. „Maar dat gebeurt niet zonder een tegenaanval van de duivel, het vermorzelen van de hiel. De gelovigen zijn de hiel van Christus.”

Dr. A. A. A. Prosman houdt een tweede lezing, over ”De ontkerkelijking van de kerk”. Als de kerk tegenwicht wil bieden aan de secularisatie, moet ze vooral blijven doen wat ze altijd gedaan heeft: het Woord verkondigen aan heel de wereld, is zijn hoofdboodschap aan de ruim honderd aanwezigen.

Spreken over mogelijke vervolging vindt de hervormde emeritus predikant „wat ongemakkelijk.” Hij wijst erop dat vervolgde christenen maar al te graag hun toevlucht zoeken in West-Europa. „Toch ervaren ze een schok: niet van vervolging, maar van secularisatie.”

Dubbel gevoel

In een interview met dagvoorzitter Andries Knevel geven ’s middags vier personen een reactie op het dagthema en de lezingen. „Ik denk eerder: kerk lauw”, reageert Tjitske Kuiper. Samen met haar man, CU-senator Roel Kuiper, verhuisde ze van Barneveld naar Amsterdam. In Nederland heb je alle vrijheid om christen te zijn en je geloof uit te dragen, aldus Kuiper.

Het idee dat in Nederland de christenvervolging voor de deur staat, is vooral gebaseerd op angst, vindt Maarten Pijnacker Hordijk. Onze tijd biedt „geweldige kansen om christen te zijn”, stelt de medewerker van Pro Rail en initiatiefnemer van een netwerk van gebedsgroepen in bedrijven.

SGP-Kamerlid Van der Staaij spreekt graag met twee woorden over het thema. Als je kijkt naar de situatie van christenen in bijvoorbeeld Nigeria neem je het woord vervolging niet zomaar in de mond, stelt hij. Misschien worden christenen in Nederland „wat minder verwend dan vroeger.” Toch wordt de vrijheid om God te dienen naar Zijn Woord wel degelijk ingeperkt, stelt het Kamerlid. Hij wijst op het Bijbelse voorbeeld van Daniël. Die stond dicht bij de macht en kwam tegelijk ook in de leeuwenkuil terecht. „Het belangrijkste is dat we dicht bij God leven.”

Ds. W. Harinck, die als bestuurslid van de Stichting Hudson Taylor jaarlijks huisgemeenten in China bezoekt, heeft ook een „dubbel gevoel” over het dagthema. De kerk heeft in Nederland eeuwenlang enorm veel ruimte gehad. Hooguit wordt de druk nu wat opgevoerd, zegt de predikant van de gereformeerde gemeente in Moerkapelle. Hij maakt zich meer zorgen over een andere vraag: „Zijn we als kerk wel vitaal genoeg?”

Uit reacties uit de zaal blijkt dat die zorg wordt gedeeld. Als de Bijbel zegt dat wie Christus belijdt op vervolging kan rekenen, hoe komt het dan dat we daar in Nederland zo weinig van merken? Willen christenen misschien te graag aardig gevonden worden? „Zijn wij de vervolgingen wel waard?” werpt SDOK-voorzitter ds. A. Th. van Olst als vraag op.

In de afsluitende forumdiscussie moet prof. Verboom nog iets van het hart. Is het niet zo dat christenen vooral elkaar in het nauw brengen? „Ik heb niet veel geleden. Maar als het gebeurde, was het van medechristenen. Wat doen we elkaar aan?”

Lees ook:

Achterban SDOK verdeeld over vervolging, Reformatorisch Dagblad (6 november 2015)