Huidig EU-voorzitter Ierland heeft voor aanstaande vrijdag een extra vergadering van de bewindspersonen van Binnenlandse Zaken en Justitie uitgeschreven. Op 25 en 26 maart zijn de presidenten en premiers bijeen voor hun gebruikelijke lentetop. Bij die gelegenheid komen de jongste ontwikkelingen eveneens prominent aan de orde.

Nu er duidelijke aanwijzingen zijn dat al-Qaida achter de bomaanslagen zit van vorige week in Madrid, benadrukt in Brussel iedereen dat we te maken hebben met een probleem dat de gehele Unie raakt en dat om gemeenschappelijke antwoorden vraagt. Van allerlei kanten worden suggesties gehoord voor mogelijkheden om het beleid aan te scherpen.

Zo wil de Ierse premier Ahern onder meer een solidariteitsclausule vastleggen op basis waarvan de lidstaten zich verplichten elkaar te helpen in de situatie van een terroristische aanval. Voorts geeft hij zijn collega’s in overweging een speciale functionaris te benoemen die fungeert als coördinator op dit terrein.

Na de dramatische gebeurtenissen van 11 september 2001 in de VS zijn er ook tal van besluiten genomen, zoals over een betere beveiliging van vliegvelden, bevriezing van banktegoeden van bepaalde organisaties en onderlinge uitlevering van verdachten. „Wat we nu nodig hebben, zijn snelle afspraken die waarborgen dat de beoogde aanpak in de praktijk daadwerkelijk iets inhoudt”, aldus een woordvoerder van de Europese Commissie.

Voorzitter Prodi van deze instelling pleit ervoor dat de EU in de begroting voor de periode 2007 tot en met 2013, waarover binnenkort de onderhandelingen tussen de aangesloten landen beginnen, per jaar 1 miljard euro uittrekt voor de strijd tegen de terreur en voor het vergroten van de veiligheid van de burger.

De Belgische premier Verhofstadt heeft geopperd een Europees bureau op te richten waarbinnen de nationale inlichtingen-, veiligheids- en politiediensten samenwerken om dreigingen te analyseren. Vorige maand kwam Oostenrijk al met het idee voor een dergelijk instantie naar het model van de Amerikaanse CIA. De partners reageerden toen sceptisch.

Ook minister van Binnenlandse Zaken Remkes ziet er weinig in, zo bleek maandag uit opmerkingen na een bespreking in Brussel. „Het klinkt allemaal wel mooi, maar als je nu beslist zo’n agentschap in het leven te roepen, duurt het nog jaren voordat er concrete acties uit voortvloeien”, aldus de bewindsman. Hij vindt dat vooral een cultuuromslag noodzakelijk is, in die zin dat de desbetreffende diensten uit zichzelf overgaan tot het steeds meer uitwisselen van informatie.