Vervoerder Connexxion kan het materieel pas bestellen als de betrokken partijen –het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de provincie Gelderland en Connexxion– een plan van aanpak met de ‘startbeslissing’ hebben ondertekend en dat hebben zij nog niet gedaan.

De bal ligt vooral bij Connexxion. Woordvoerder Herman de Gooijer: „We zijn nog steeds bezig om de aanschaf te financieren. We zetten wel stappen, we willen het ook heel graag rondkrijgen, de uitbreiding is noodzakelijk.”

Het ministerie is „al geruime tijd in afwachting van een akkoord” tussen de provincie en Connexxion over „hun evenredige bijdragen in de uitbreiding van de materieelcapaciteit op de Valleilijn”, meldde het departement onlangs aan de Tweede Kamer in nadere informatie over de begroting voor volgend jaar. Het ministerie gaat ervan uit dat „op korte termijn” overeenstemming wordt bereikt.

„We hopen voor het eind van dit jaar de opdracht verleend te hebben”, zegt Carl Bieker, projectleider mobiliteit en openbaar vervoer van de provincie Gelderland. „De wil is er, de stappen worden wel in de goede richting gezet, maar het is allemaal nog niet af.” Bieker erkent dat de spitsdrukte op de Valleilijn een urgent probleem is: „We zouden daarom de bestelling al heel graag hebben gedaan, maar ik kan het niet mooier maken dan het is.”

Ochtendspits

Het nieuwe materieel zal vooral in de ochtendspits gekoppeld worden ingezet, zodat er langere treinen kunnen rijden en meer reizigers comfortabel kunnen worden vervoerd. Voor de drie Protos-treinstellen van de Duitse treinfabrikant Fahrzeugtechnik Dessau heeft de Tweede Kamer 7,5 miljoen euro vrijgemaakt.

De treinen kosten circa 6 miljoen per stuk. Daarnaast zijn er bijkomende kosten van 4 miljoen euro, onder meer voor uitbreiding van de energievoorziening. De drie partijen dragen elk een derde bij.

Connexxion exploiteert de treindienst op de Valleilijn in elk geval tot december 2021. Mocht de lijn daarna bij de nieuwe aanbesteding eventueel aan een andere vervoerder worden gegund, dan neemt deze het aanwezige materieel over. Bieker: „Daar ligt het probleem niet. Het laatste woord is echter nog niet gezegd over wat Connexxion precies bijdraagt voor de komende jaren dat hij wel met het nieuwe materieel gaat rijden en hoe dat met hem wordt geregeld. Er is nog geen volledig uitzicht hoe Connexxion daar precies in zit. Het gaat om de laatste punten en komma’s.”

Definitief fiat

Na een akkoord met Connexxion moet de provincie Gelderland nog haar definitieve fiat geven. Bieker: „Eerder is al 15 miljoen euro gereserveerd voor de Valleilijn. We gaan na overeenstemming met Connexxion Gedeputeerde Staten vragen om toestemming zodat het materieel nog dit jaar kan worden besteld. Het wordt best een lastige opgave om het op zo’n korte termijn te regelen, maar we doen ons best.”

Voorlopig geen kwartiersdienst

De kwartiersdienst op de gehele Valleilijn, waarvoor de provincie Gelderland en regiogemeenten zich voor een betere spreiding van het reizigersaanbod inzetten, komt er voorlopig niet. Staatssecretaris Mansveld maakte in september bekend dat het ministerie van Infrastructuur en Milieu de komende jaren voor de lange termijn alleen investeert op spoorlijnen waar de NS op rijden, niet op regionale spoorlijnen.

Alleen tussen Amersfoort en Barneveld-Zuid rijdt er elk kwartier een trein. Gelderland had een kwartiersdienst op de gehele Valleilijn voorgedragen voor de langetermijninvesteringen op het spoor. Met andere regiobestuurders probeert Gelders gedeputeerde Bieze het ministerie alsnog op andere gedachten te brengen.

Het aantal reizigers op de Valleilijn groeit nog altijd.

„Een kwartiersdienst geeft de gelegenheid de drukte meer te spreiden”, zegt provincie-ambtenaar Bieker. Om toch wat aan de spitsdrukte te doen stimuleren de provincie en Connexxion met een spaarprogramma met bonuspunten dat treingebruikers buiten de spitsuren reizen.

Connexxionwoordvoerder De Gooijer: „Als er genoeg mensen buiten de spits van de Valleilijn gebruikmaken, kan dat voor ons net voldoende zijn tussen reizigers laten staan, zoals we dat soms in Hoevelaken moesten doen, of reizigers meenemen. Dat is ook alweer winst.”