„Niet door geloof maar door Hem behouden”
VEENENDAAL. Door de nadruk op het ”sola fide”, denken veel christenen dat alleen het geloof redt. „We worden echter niet door het geloof behouden maar door Christus”, zei prof. dr. H. J. Selderhuis vrijdag in Veenendaal.
De hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn sprak op de conferentie ”Door het geloof”, georganiseerd door de Sola 5 Baptisten. Deze stichting streeft ernaar dat de Bijbelse waarheden die de hervormers tijdens de Reformatie ontdekten, opnieuw worden beleden en geloofd.
Prof. Selderhuis zei steeds meer mensen tegen te komen die menen te moeten voldoen aan een bepaalde verwachting. „Ze kunnen pas geloven, zo zeggen ze, als ze een bepaalde mate van geloofsblijheid hebben, voldoende uitzien naar de wederkomst en nog een aantal dingen meer. Het geloof wordt zo de oorzaak van het behoud.”
De Apeldoornse hoogleraar stelde dat de Duitse kerkhervormer Maarten Luther een grote ontdekking deed toen hij de inhoud van de Bijbeltekst „de rechtvaardige zal door zijn geloof leven” begreep. „Dat betekent niet dat we door het geloof behouden worden maar dat Christus redt. Door het geloof ontvang ik Christus. Hij is het Die mij behoudt.”
Prof. Selderhuis constateerde dat er al snel na de Reformatie misverstanden ontstonden. Philippus Melanchthon, de vriend van Luther, onderkende al dat er mensen waren die meer op het geloof dan op Christus zagen. Hij stelde nadrukkelijk dat de predikers de mensen moesten wijzen op de Gekruisigde, omdat de hoorders anders zouden gaan denken dat het geloof hun deugd is. Niet anders deed de reformator Johannes Calvijn, die schreef dat het geloof een stellige kennis is van Gods goedgunstigheid jegens mensen, die zijn grond vindt in de beloften van Christus.
Prof. Selderhuis verwees naar de Heidelbergse Catechismus, die op het punt van geloof en rechtvaardiging een duidelijk geluid laat horen. Hij noemde in het bijzonder antwoord 61: „Niet dat ik vanwege de waardigheid van mijn geloof voor God aangenaam ben, maar daarom dat alleen de genoegdoening, gerechtigheid en heiligheid van Christus mijn gerechtigheid voor God is, en dat ik die niet anders dan alleen door het geloof aannemen en mij toe-eigenen kan.”
Rechtvaardiging
Ds. M. Ezinga, rondreizend baptistenprediker, sprak ook over een van de kernthema’s van de reformatie: de rechtvaardiging van de goddeloze. Dat deed hij aan de hand van Romeinen 3:21-31. Hij noemde de rechtvaardiging het centrale thema van de Bijbel. De woorden van Paulus daarover in Romeinen 3, vormen volgens hem een echo op Romeinen 1:17, de tekst die bij Luther „naar binnen sloeg”: „De rechtvaardige zal uit het geloof leven.”
De predikant stelde dat deze woorden over de rechtvaardiging „moeten inslaan als een bom en ons op onze fundamenten moeten doen schudden.” Hij vindt het een gevaar dat kerkmensen deze woorden zo vaak hebben gehoord dat ze er niet meer verwonderd over zijn.
In de rechtvaardiging gaat het erom, aldus ds. Ezinga, dat de Heere de mens de gerechtigheid van Jezus toerekent en dat de mens daardoor een verklaring van onschuld ontvangt. Deze rechtvaardiging wordt alleen ontvangen door het geloof. Dat is een door God geschonken vertrouwen. „Wie al zijn betrouwen op Christus stelt, wordt door de Heere als onschuldig gezien.”
De predikant zei dat dit centrale thema in diverse kerken niet meer geleerd wordt. „We leven in een tijd waarin de Heere delen van de institutionele kerk heeft overgegeven aan ongeloof.” Hij zei verder dat de kerk bij uitstek de plaats hoort te zijn waar mensen ontdekt worden aan hun zonde om vervolgens hun toevlucht te nemen tot Christus.