„Onze strategie om een betere toekomst te verwerven steunt op twee assen”, zei Mubarak. „De ene is: het nastreven van modernisering en hervormingen op basis van samenhang en harmonie tussen de Arabische volkeren en regeringen. De tweede: het streven naar een rechtvaardige en omvattende vredesregeling in het Midden-Oosten, en het gebied vrij verklaren van alle soorten massavernietigingswapens, om een passende politieke omgeving te scheppen voor vrede en veiligheid.”

Arabische leiders hebben geschrokken gereageerd op het ”Groot Midden-Oosten Initiatief” dat de Verenigde Staten hebben aangekondigd. Zij zien de voortvarendheid waarmee president Bush het Midden-Oosten tot democratische hervormingen wil aanzetten als buitenlandse inmenging, temeer omdat Washington het Palestijns-Israëlische conflict juist steeds meer links laat liggen. Het voortduren van dat conflict en de volgens Mubarak „bewuste dagelijkse schending van de mensenrechten” in de Palestijnse gebieden dienen het streven naar modernisering en hervormingen niet, maar werken juist radicalisme en terrorisme in de hand en voeden de frustratie bij de bevolking.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de Arabische Liga slaagden er eerder deze maand niet in een officieel antwoord te formuleren op het Amerikaanse initiatief. Mubarak zei dat de conferentie in Alexandrië hopelijk een strategie zal opleveren die op de Arabische top van 29 en 30 maart in Tunesië kan worden besproken.

De deelnemers aan de conferentie in de Bibliotheca Alexandrina, waarvan alleen de opening toegankelijk was voor de pers, praten aan de hand van een discussienota waarin wordt opgeroepen tot politieke, economische, sociale en culturele hervormingen, grotere betrokkenheid van maatschappelijke figuren bij de besluitvorming en een grotere rol voor vrouwen en jongeren.

Bibliotheekdirecteur Ismail Serageldin riep de Arabieren op zich niet af te sluiten voor hervormingsvoorstellen van buitenaf. „Ongetwijfeld leiden isolering en verwerping van modernisering slechts tot overgave en langzame zelfmoord”, zei hij.

Veel deelnemers hebben nog geen kennis kunnen nemen van het Amerikaanse initiatief, dat officieel zal worden gepresenteerd op de top van de G-8 in juni, maar waarover al wel veel is gepubliceerd in de Arabische pers.

Egypte en Saudi-Arabië hebben het voortouw genomen bij pogingen een Arabisch alternatief te stellen tegenover de Amerikaanse ideeën. Mubarak erkende dat Arabische tradities hervormingen misschien te lang in de weg hebben gestaan. Hij zei dat hij buitenlandse hulp bij het doorvoeren van interne hervormingen toejuicht, maar dat er niet moet worden geprobeerd een „uniform buitenlands model” aan de Arabische wereld op te dringen of „ongewenste” doelen te bewerkstelligen, die niet stroken met wat de Arabische landen voor ogen hebben.