Het kan een uitzondering zijn, maar waarschijnlijk is die kennis op de hoogte van een paar compositieregels die hij telkens toepast. Geen harde wetmatigheden, maar richtlijnen, die soms net iets mooiere plaatjes kunnen opleveren.

Het gezegde ”minder is meer” klinkt paradoxaal, maar kan in de fotografie zeker goed worden gebruikt. Meestal is het niet zo moeilijk om het goede onderwerp in beeld te krijgen, het probleem is juist dat er veel te veel op staat. Dat leidt de aandacht af, maakt het beeld rommelig en dus minder mooi. Een goede uitsnede van het onderwerp geeft vaak een beter resultaat.

Mist abstraheert

Het heeft met hetzelfde principe te maken dat het fotograferen bij mist vaak ook prachtige opnamen oplevert. Mist abstraheert; filtert veel details weg, waardoor grotere vormen en vlakken overblijven. Dit impliceert echter wel dat er hogere eisen gesteld worden aan de compositie. Omdat er minder beeldinformatie is, komt het preciezer hoe deze gerangschikt wordt. Maar dit is natuurlijk een mooie uitdaging.

Soms kunnen achtergrondobjecten het beeld juist versterken. Het kan namelijk mogelijk zijn om het hoofdobject min of meer te herhalen. Bij het portret van het schaap zou een leeg weiland als achtergrond misschien logisch lijken, maar door het onderwerp bij haar vriendinnetjes te zetten, krijgt het beeld juist iets extra’s.

Bij het bekijken van een foto zoekt ons oog onbewust naar houvast. Een soort begin- of rustpunt, om van daaruit de foto te analyseren. Een duidelijke lijn kan hierin goed helpen. Onderzocht is dat een diagonaallijn van linksonder naar rechtsboven helpt om het beeld aantrekkelijker te maken. Een foto wordt van links naar rechts ’gelezen’ en dan voert een dergelijke lijn de blik van de kijker als het ware het beeld in. De plaat van de boot is een heel duidelijk voorbeeld; de boot ligt eigenlijk op die beelddiagonaal. Probeer hier eens rekening mee te houden en bekijk het verschil met een andere oriëntatie.

Vaak worden foto’s gebruikt om iets moois wat we gezien hebben te vereeuwigen, zodat we er later nog eens naar kunnen kijken. Alleen valt het dan tegen dat het kiekje er zo plat en weinigzeggend uitziet. Stel dat je een paar plaatjes van een mooie modeltuin geschoten hebt om er ideetjes uit te halen voor de eigen tuin, dan blijken het thuis platte, nietszeggende foto’s te zijn geworden.

Dit is eigenlijk logisch, want bij het afbeelden van de wereld om ons heen (driedimensionaal) op een platte foto (tweedimensionaal) gelden sommige beeldwetten gewoon niet of anders. Om toch een redelijk goede, ruimtelijke voorstelling bij een bepaalde foto te krijgen kan de dieptewerking met trucjes wel vergroot worden: een onscherp object op de voorgrond kan als een soort coulisse dienen, die de dieptewerking sterk vergroot.

Hieronder valt ook de zogeheten kadrering van een foto; op platen van landschappen of gebouwen in een boomrijke omgeving is geregeld een natuurlijke lijst van bladeren te zien. Kijk wat vaker even rond voordat je de foto neemt en probeer dit ook eens.

Verschillende lagen

Het hierboven genoemde herhalen van het hoofdobject kan het maken van een ruimtelijke voorstelling ook vergemakkelijken. Er worden als het ware verschillende lagen in de foto gecreëerd: een scherpe voorgrondlaag en meerdere (onscherpe) achtergrondlagen. Overigens hoeven hiervoor niet speciaal op het hoofdonderwerp lijkende objecten te worden gebruikt, maar het beeld kan hiermee wel extra krachtig worden. Speciaal de voorgrondlaag scherp maken hoeft ook niet. De blik van een kijker wordt soms nog sneller het beeld ingetrokken als op een middenlaag scherpgesteld is.

Om betere foto’s te maken, moet vooral veel geoefend worden. Probeer als er de tijd voor is eens een opname te maken met een nieuwe techniek erin, en eentje op een ’gewone’ manier en beoordeel het resultaat. Met een digitale camera kosten deze extra kiekjes in principe niks.