Turkije zucht onder grote aantallen vluchtelingen, met name uit Syrië. Het land ligt echter ook op de route voor asielzoekers naar Europa. „Zonder Turkije vinden we geen oplossing”, zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel.

Turkije zal onder meer de grenzen veel beter moeten bewaken en vluchtelingen goed moeten registreren. Ook zal het land uitgereisde vluchtelingen die geen recht op asiel hebben in Europa weer moeten opnemen.

In ruil daarvoor is Europa bereid visumvrij reizen voor de Turken te versnellen „zonder van onze criteria af te stappen”, zei de voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker. Turkije krijgt geld, maar er moeten nog afspraken worden gemaakt over hoeveel. Turkije heeft om 3 miljard euro gevraagd.

Ook worden de onderhandelingsgesprekken met Turkije over lidmaatschap van de EU weer opgepakt. Als Turkije het actieplan voortvarend oppakt, voegde premier Mark Rutte toe. De gesprekken stonden een tijd in de ijskast onder meer om de mensenrechtensituatie in het land.

Rutte vindt het logisch dat Turkije wordt geholpen als het land maatregelen neemt om de vluchtelingenstroom naar Europa in te dammen. „Investeren in Turkije is ook in ons eigen belang”, aldus de premier. Opvang in de regio kost geld, zei Rutte. „Wel is dat altijd minder dan dat opvang in Nederland kost. In financiële zin is dat aantrekkelijk, en we zijn dus bereid daar extra geld voor uit te trekken.” De premier beklemtoonde dat er geen eisen en standaarden worden afgezwakt.

Voorafgaand aan de top was er veel kritiek op de EU-lidstaten die ondanks beloftes van geld en steun voor onder meer voedselprogramma’s nog niet of nauwelijks over de brug zijn gekomen. De landen gaven tijdens de top aan hun beloftes na te komen, zei Juncker.