In haar huis brandt sinds de moorden ’s nachts altijd een lamp, deuren en ramen blijven gesloten, er is angst als iemand even weggaat, vertelde ze. „Toen ik naar de rechtbank ging, vroeg mijn jongste kind of ik nog wel terug zou komen”, zei ze. „In één klap geen ouders meer, voor de kinderen in één klap geen opa en oma Exloo meer. De dreun is onbeschrijflijk.”

Zes nabestaanden van de vermoorde Berend Smit uit Dwingeloo en het echtpaar Veenendaal uit Exloo maakten donderdag gebruik van het spreekrecht in de rechtszaak tegen de beide broers. Dat leidde tot veel emotie in de Asser rechtbank. „Ik was net zeventien toen mijn vader werd vermoord. Ik wilde genieten van het leven, maar niets is meer hetzelfde”, zei de zoon van Berend Smit.

Een opmerkelijk incident deed zich voor toen de partner van Smit het woord kreeg. Zij vroeg de twee broers zich om te draaien „zodat ik jullie in de ogen kan kijken”. De twee voldeden aan haar verzoek, maar de oudste broer Admilson, die opnieuw geboeid in de rechtszaal zat, werd door parketwachten direct weer teruggezet. Dat was „om regels van orde en veiligheid”, zei de president van de rechtbank. Admilson werd eerder deze week onder dwang naar de rechtbank gebracht en hij werd daarbij gewelddadig. Hij zat ook toen geboeid en omringd door parketwachten in de rechtszaal.

De jongere broer Marcos, voor wie een minder streng veiligheidsregime geldt, mocht zich wel tot de partner van Smit wenden. Hij was ook de enige die wilde reageren op de verhalen van de nabestaanden. „Ik schaam me kapot”, zei hij, „Als je hier zit, heb je geen weet wat voor verdriet je hebt achtergelaten. Dat weet ik nu wel.”

De rechtszaak tegen de broers wordt over anderhalve week voortgezet. Op maandag 26 oktober krijgt het Openbaar Ministerie het woord, op dinsdag 27 oktober volgen de pleidooien van de advocaten. De rechtbank doet een maand later, op 24 november, uitspraak.