Rutte feliciteerde woensdag de initiatiefnemers van GeenPeil, die hebben bereikt dat er een referendum komt over het verdrag. „Dit is een waanzinnig knappe prestatie. Ik had echt niet verwacht dat ze het zouden halen. Felicitaties”, aldus de premier.

Hij benadrukt dat het verdrag niet inhoudt dat Oekraïne lid wordt van de Europese Unie of dat er nieuw Europees geld naar Oekraïne gaat. Wel moet het de handelsbetrekkingen versterken. Dat moet leiden tot meer welvaart en stabiliteit in Oekraïne, „aan de rand van Europa, waar veel instabiliteit is”.

Rutte wijst erop dat Europa ook met landen in Midden- en Zuid-Amerika en met Libanon en Israël associatieverdragen heeft. En die landen worden ook echt geen lid van de EU.

Rutte is „zeer gemotiveerd” om het verdrag toe te lichten. Hij noemt de situatie nu heel anders dan in 2005 toen ruim 60 procent van de stemmers de Europese grondwet afwees. Het kabinet is volgens de referendumwet verplicht om na het referendum de Nederlandse instemming met het associatieverdrag te heroverwegen.

Rutte hoopt dat het referendum begin volgend jaar gehouden kan worden. Nederland is de eerste helft van volgend jaar roulerend voorzitter van de Europese Unie. De referendumcommissie bepaalt op een later moment de datum van de volksraadpleging.